ئەحمەد عەلی: دوانزە تەیارەی ڕەش بوون، لەبالیسان وشێخوەسانانیان دا
دوانزە تەیارەی ڕەش بوون، لەبالیسان وشێخوەسانانیان دا
عومەر محەمەد
ئەو رۆژەی بەمەبەستی ئامادەسازی خولێكی كۆمپیوتەرچوینە گوندی شێخ وەسانان، لەناو هۆڵی مەزاری شەهیدەكانیان ئەحمەد لەسەر ئەو كۆمبارە خەت خەتی رەنگ خۆڵەمیشی بەكەساسی دانیشتبوو، دیمەنی ئەم پیاوە زۆر كاریگەر بوو، تەمەنی ئەوەندە هەڵنەكشاوە، بەڵام خەم ومەینەتی بەروخساریەوە دیارە، ئەحمەد حوسین، بریندارێكی چەكی كیمیاوی دۆلی بالیسانە لەگوندی شێخ وەسانان لە ئێوارەی 16/4/سالی 1987 بەركەوتووە، ئەگەرچی ئێستا هیچ برینێك بەجەستەیەوە دیارنیە بەڵام بەئاسانی كاریگەری ئەوتاوانە لەهەلسوكەوتیدا دەبینی، دیمەنی ئەحمەد، پێویستی بەوتێرامانە هەیە، كە بەعس و توندرەفتاری ئەو رژێمە، چ كاریگەرییەكی خەراپ لەسەر قوبانیەكانی بەجێهێشتووە، بەتایبەتی بۆكەسانێك ئەم تیرامانە پێویستە كە تەنها رێژەو ژمارەی قوربانیەكان ناژمێرێت، بەڵكو هەموو كۆمەڵگا بە قوربانی ئەوتاوانە گەورانە دەزانێ، كەدەمێكە نەتەوەیەكگرتووەكان بەتاوانی نێودەولەتی ناوی بردوون و كەچی هەتا ئەمرۆ بێدەنگە لەئاستی ئەوتاوانەی لێرە لەم گوندە ئەنجامدرا، بۆیە واچاكە ئیتر ئەگەر وەفدی باڵای نەتەوەیەكگرتووەكان و قسەكەری وڵاتە زلهێزەكان بەتایبەتی ئەوانەی دەم لەمافی مرۆڤ و تەبایی وئاشتی دەكوتن لەبری ئەوەی لەهۆتیلەگرانبەهاكان دایانبنین، هەقوایە بیانهێنن بۆ شێخ وەسانان، تا بەچاوی خۆیان دیمەنی ئەحمەدەكان و عائیشەی تەنگەنەفەس ببینین.
ئەحمەد حوسین وەیسی لە دایكبووی ساڵی 1956 . ووتی: ئەوكاتەی كیمیایی لە شێخ وەسانانی دا بەهاربوو رۆژی 16/4/1987 سەعات دەوری شەشی ئێوارێ بوو، كاتی نان خواردنێ بوو. من لەگوندی بالیسان بووم، لە ناوچەی پارتی بووم. ئەو وەختە تەمەنم بیست و حەوت ساڵ بوو، خێزانم هەبوو، سێ منداڵیشم هەبوون. بەپەلەهاتمەوە، بەڵام تەیارەكان زۆربوون، نزیكەی 12 تەیارەی بوون هەموو ڕەش بوون، پێكەوە رۆنیشتن و لە بالیسان و شێخ وەسانانیاندا، دابەش بوون پۆلێك لەبالیسانیانداو پۆلێكیش لەشێخ وەسانێ لەهەموو رێگایەكیان دەدا، لەگەلی دا. بەچواردەوری دێیەكەدا بۆمبایان هاویشت و دەیانكووتا. ئینجا هەناسەیەكی بەزحمەتی هەڵكێشاو گووتی من تەیارەكانم بینین مێك بوون ئا بەتایەری مێك لێی داین، تەیارەكان رەش بوون، دوایی، هەلی كۆپتەریش هاتن لەچیای دا، چیایەكەی ڕشاند، ئەو كۆپتەرانە درەنگ هاتن نزیكەی كاتژمێر دەی شەوێ بوو. زەرەرێكی زۆری لێداین خەلكێكی زۆریش دوایە شەهیدوبرینداربوون، ناوچەكە قەرەبالغ بوو ئەو كاتە هەر ئەم دێیە ( شێخ وەسانان) نزیكەی 100 تا سەدو پێنج ماڵ دەبوون .
كە پرسیارمان لێكرد ئاخۆ تۆ كەسێكت بینوە پێشخۆت برینداربێت..؟ ئەحمەد گووتی: ئا ئەی چۆن یەكێك دەستی لەقومبەلەكاندا راست ئەوشوێنەی برینداربوو هەرسوتاندی..ئەوانەی كەش دلیان تێكهەڵدەهات و دەڕشانەوە، جەرگیان دەهاتە دەرێ یان كۆر دەبوون. یان شێت دەبوون.. ئێستاش ماوون كە كوێربوون چاویان لەدەستداوە. یەكەمجار تەئسیری لەچاوان دەكرد، من بۆخۆشم برینداربووم.. حاڵم لەوان باشتربوو من چووم بە سابونی دەموچاوم ششت. بارانەكەش ئیسفادەی هەبوو.
فاتمە مستەفاتمە عەزیز:
فاتمە مستەفاتمە عەزیز
هەقنیە بەخێرهاتنتان بكەم، بەو حاڵەیەوە دێنە لامان..
فاتمە مستەفا بەركەوتوویەكی چەكی كیمیاوی گوندی شێخ وەسانانە لەدایكووی ساڵی 19950 یە، لەرۆژێكی گەرمی مانگی ئابدا لەگوندی شێخ وەسانان بوین كەدكتۆر جەعفەر لە وڵاتی ئوردنەوە تەلەفۆنی بۆكردم، باسی لەپرۆژەیەكی رێكخراوی تەندروستی جیهانی كرد، كە بەنیازن لەناوچەی شارەزوور، جێبەجێی بكەن، مەبەست لەتەلەفۆنەكەی دكتۆر ئەوەبوو وەكو ناوەندی چاك هاوكاریان بكەین، بۆئەوەی پرۆژەكەیان سەركەوتووتر بێت، بەهوی نەبوونی تۆری ئاسیاوە نەمانتوانی زۆرباش لەیەكتر حاڵی بین، بەڵام من وا تێگەیشتم كە دەیانەوێت كارلەسەر بریندارەكانی چەكی كیمیاوی بكەن، بۆیە بەدەرفەتم زانی وێنەی هەندێك لەبریندارەكانی ئەم گوندە وەكو نمونەیەك بگرم و كەمێك لەقسەكانیان یاداشت بكەم، بەمەبەستی ئەوەی لەگەڵ گەیشتنی تیمەكەی رێكخراوی تەندروستی جیهانی بیاندەمێ و ئەگەر بكرێت بانگهێشتیشیان بكەین بۆ دۆڵی بالیسان كە چەكی كیمیاوی كاریگەری ترسناكی تێدا بەجێهێشتووە، پاش ئەوەی مام ئەحمەد عەلیمان لەمەزاری شەهیدانی گوندی شێخ وەسانان بینی، دواتر پێكەوە چووینە مالی فاتمە مستەفا، كەلەبەر هەیوانی مالێكی گڵ راكشابوو، فاتمە كانۆلای لەدەستدا بوو لەحالێكی تەندروستی خراپدا بوو بەدەم كۆكە كۆكەوە هەستا، سەرەتا زۆرنیگەران و بێتاقەت بوو، ووتی: هەقنیە بەخێرهاتنتان بكەم و قسەتان بۆبكەم، ئەوە حاڵەكەمانە دەیبنیی فاتمە ناهەقی نەبوو، حالی زۆر خراپ بوو، ووەكو خۆی گوتی تازە چونمان كەڵكی چیە ئەو بیست سالە بەدەم ئازارەوە دەنالێنێ، ئەوەی سەرنجی راكێشام لە قسەكانی ئەو مرۆڤە بەركەوتووەی چەكی كیمیاوی وتی: هەتا هیچ دكتۆرێكی تایبەتمەند نەیبینیوم، ئەوەندە نەبێ جاربەجار دكتۆرەكانی شاری رانیە كە ئەم سەردانیان دەكات، ئەو شروب ودەرمانانەیان بۆ نوسیبوو، كە زیاتر بۆ كۆكەو هەڵامەت یان بۆ سەرما خوردگی بەكاردەهێنرێن.
ئەم بریندارەی گوندی شێخ وەسانان گلەیەكی زۆری لەكاربەدەستان هەبوو: ئەوە بیست سالە بەم حالەم كەس لێی نەپرسیوینەتەوە، هەردەلێن دەتانبەین بۆ ئێرانێ ئەویش هەر بۆ خۆیانەو خزم خزمێنەیە، من بەو حاڵەیەوە ناونس نەكراوم، كەچی كەسیی وایان بردووە بۆ ئێرانێ برینداری چەكی كیمیاوی نیە. كەچی من ئەوە حاڵەكەمە نەیانبردم، كچەكەشم ئەوەتا لەو ژورەیە حاڵی لەمن خراپترە.. من دوقسەتان بۆدەكەم ئەو وەشی نیە، دواتر هەرچۆنێك بێت كەچەكەیمان بانگكردە دەرەوە، بەڵام نە پێی وتین ناوی چیەو نە قسەشی بۆكردین.
