ڕۆمانی کوڕەزاکەی زیتۆ ………….. ناساندن عومەر محەمەد
ڕۆمانی کوڕەزاکەی زیتۆ
رێزلێنان و ناساندن
عومەر محەمەد
(کورەزاکەی زیتۆ) رۆمانێکی جوان و گرنگی نوسەر (حەمە فەریق حەسەن)ە، کەوا مێژووی کورد لە دیوە ئالۆزەکەیدا پیشان دەدات، باسی مەرگی دەستەجەمعی دەکات، بەڵام پاڵەوان لە مەیداندا دەهێڵێتەوە، سروشتێک کە ژیان تیایدا ئەستەمەو بوونی مرۆڤ تیایدا یاساغە، پاڵەوان بەرەنگاری سروشت و سەختی جیاو تۆفانی بەفر دەبێتەوە، گەڵای دارەکان دەخوا بەڵام نابەزێت و خۆی رادەستی ژیانی ناو کۆمەڵگا زۆرە ملێکان ناکات، خۆی رادەستی “هۆریەل” ناکات.
نوسەر زمانی بەرەنگاری لە ئاستەقوڵەکەیدا بەکار دەهێنێت و خۆی لەهەر دروشمێکی باو دەپارێزیت. لە پێکەوە گرێدانی دیمەنەکاندا سەرکەوتووانە دەمانباتەوە نێومێژووی خۆمان یادەوەری دەبێتە ئاوێنەی ژیانی بەر لەپەلامار، بەڵام بۆ یەک چرکەش بەرەو نائومێدیمان نابات. بەبێ ئەوەی ناوی ئەنفال بهێنێ خوێنەر بەرونی ئەنفال دەبینێ بەڵام سەرکەوتنی نوسەر لەوەدایە نە باسی بەعس دەکات و نە باسی تۆپزاواو نوگرەسەلمان “کە مێدیای کوردی باسکردنیانی بێ بایەخ کردووە” ئەو بە جۆرێک ئەنفالمان بۆ ناگێرێتەوە مرۆڤ خۆی لە گوێگرتن و بیستنی بدزێتەوە، بەجۆرێک وێنەی لالە وەیسەو ئالانمان پیشان دەدات خوێنەر ئارەزوی گوێگرتنیان لێدەکات و قەست دەکات لەگەڵیاندا بژیایەو شەرەفی خۆبەدەستەوە نەدانی بەرکەوتبا. نوسەر زەمەنی دیاری نەکردووە، بەڵکو هەموو مێژووی کوردی وەک زەمەنی ئەنفال نیشانداوە، باسی سەدام و عەلی کیمیایی ناکات، ئەمەش سەرکەوتنی نوسەرە کە مێژووی ستەمکاری وئەنفال وکۆمەڵکوژی لە زەمەنێکی دیاریکراوو لە چەند کەسێکدا کورتناکاتەوە. ئاخر یەکێک لە کارەساتەکانی دنیابینی ئێمە سادەکردنەوەی مێژووە بۆ رواڵەت، گچکە کردنەوەی تاوانە گەورەکانە بۆ وێنەیەکی گشتی بێ گیان وبێ وردەکاری، سادەکردنەوەی تاوانی “جێنۆساید” بۆ روداوی سادە و ناوبردنی بەکارەسات ! کورتکردنەوەی تاوانی کۆمەلکوژی لە چەند سەرکردەو فەرماندەیەکدا وەک ئەوەی هەموو ئەنفالکراوان، بەدەستی عەلی حەسەن مەجید کوژرابن و هەر ئەو بەتەنێ لێیان بەرپرسیاربێت، نەک ئەو لەشکرەی لەبەردەستیدا ئامادەی هەموو تاوانێک بوون، ئەو هۆریەلەیلەپەلاماردا پێشلەشکر بوون و لە دوای ئەنفالیش بن بەردەکان بەدوای هەر زیندەوەرێکدا دەگەران لە گوندە چۆڵکراوەکان بەجێمابێ.
حەمە فەرەیق زۆر بەسادەیی قوڵبووەتەوە ناو ڕوداوەکان، سەلیقەیەکی لە رادەبەدەری لە سادەیی پیشانداوە، بەڵام قوڵ ڕوانیوێتی و وردبووەتەوە، ئاخ ئەگەر دەمزانی بەنیازی وەها رۆمانێک زۆر دیمەنی گرنگ وکارەکتەری گرنگ هەبوون، دەمخستە بەردەستی و دەکرا سودیان لێ ببینێ و لە نێو ڕۆمانەکەدا جێگەو پێگەیەکی گرنگیان هەبێت . چونکە ئەو قوڵبوونەوەیە لەلام گەلێک بەهادارە، بەدیدی من نەبوونی رۆمانی وەک “کورەزاکەی زیتۆ” هۆیەکی گەورەی نەبوونی فیلم و سیناریۆی کوردیشە، دەربارەی تاوانە گەورەکان و کۆمەڵکوژییە زۆرەکانی رابوردوی ئێمە .
جوانی ئەم ڕۆمانە تەنها لە چنینی وشەو دیمەنەکانیدا نیە، بەڵکو لەو پڕکێشیەدایە کە نوسەر دەیەوێت دەستکاری واقع بکات و بیگۆڕێت، چ واقعێک وڵاتێکی بێ ئاوادەنێ و تەنها کەسێکی دەربازبووی دەڤەری هەوارە کۆن !
دەیان یادەوەری و وێنەی تراژیدی و بەرەنگاری جوان لە رۆمانەکەدا خراونەتە بەردیدە.
با ئەوەندە وەک دەستخۆشی وناساندنی رۆمانەکە بەس بێت .. چاوەروان بن بە درێژی لە ئایندەیەکی نزیکدا لە بارەیەوە دەنوسم .
بەهیوام خوێنەری زۆر بێت .. بەتایبەتی ئەوکەسانەی خوازیارن لەبارەی ئەنفالەوە بزانن وبنوسن خوێندنەوەی کورەزاکەی زیتۆ زۆر بەسود دەبێت بۆیان.. بەلای کەمەوە لەو نەزانیە رزگاریان دەبێت کەوا دەزانن ئەوەی لەبیابان نەمردو ئەوەی نەچووە تۆپزاوە ئەنفال نەکراوە . ئەنفال گەیشتووەتە هیلانەی چۆلەکەکان و بەجێهێشتنی گاو گۆتاڵ بۆ گورگەکانی چیاوکێوەکان
