ئەرکی ئەنجومەنی دادوەری و دادگای تێهەڵچونەوەی “كەركوك – گەرمیان چی بوو ؟
ئەرکی ئەنجومەنی دادوەری و دادگای تێهەڵچونەوەی “كەركوك – گەرمیان چی بوو ؟
عومەر محەمەد
ئەوەی لە ئیستادا باسدەکرێ و دەیبینین کەسوکاری ئەنفالکراوانی هێناوەتە دەنگ، سزادانی دادوەرێکی دادگای شاری کفرییە، دوای ئەوەی بڕیاری دەستگیركردنی سێ تۆمەتباری تاوانی ئەنفالی لە سنووری گەرمیان داوەو لە ئێستادا تۆمەتبارەکان گیراون و لە زینداندان، بڕیاری گرتنیان لەلایەن دادوەری دادگای بەرایی شاری كفری “هاوژین حامد”وە دراوە، بەڵام دادوەرەکەی شاری کفری ئەم پرسە لە هەڵکشاندایەو بە هۆیەوە دادوەری ناوبراو هەرێمی کوردستانی بەجێهێشتووە چونکە بەوتەی خۆی هەرەشەی لەسەر بووە.
لەبەرانبەریشدا کەسوکاری ئەنفالکراوان نیگەرانی دەردەبرن و بە بریاری گواستنەوەی حاکم هاوژین لەلایەن ئەنجومەنی دادوەرییەوە قایل نین، لەراستیدا گواستنەوەی دادوەر هاوژین حامد لە شاری “كفری”یەوە بۆ شاری “ئامێدی”، هێندەی سزایە هێندە فەرمانێکی کارگێری نیەو ئەنجومەنی دادوەری هەرگیز ناتوانێ سەرکەوتووبێت لەوەی کۆمەڵانی خەلک قایل بکات کە ئەمە بریارێکی ئاسایی بێت . هەرئەوەشە ناڕەزایەتیەكانی كەسو كاری قوربانیانی ئەنفال و چالاكوان و رێكخراوەكانی لە هەڵوێستێکی روکەشەوە گەیاندووەتە خۆپیشاندان و فراوانکردنەوەی ئاستی نارەزایەتیەکان سەیرە ئەنجومەنی دادوەری لەبری ئەوەی رێز لە داوای خەڵک بگرێت کە لە سەرەتای ئەم هەفتەیەوە بەشیوەیەکی بەرچاو رولە هەڵکشانن و بەردەم سەرۆكایەتی دادگای تێهەڵچونەوەی “كەركوك- گەرمیان شایەتییە بۆ داوای رەوای خەلک و مافی قوربانی ؟
کەچی سەرۆكی دادگای تێهەڵچونەوەی “كەركوك – گەرمیان” نەک ریزی لە داوای خەلک نەگرت کە داوادەکەن بریارەکەی ئەنجومەنی دادوەری هەلبوەشێتەوە لەدژی حاکم هاوژین ، ئامادەش نەبوو پێشوازیی لە خۆپیشاندەران بكات. کە مافێکی سەرەتایی خۆیان بوو! ئەنجومەنی دادوەریش لەبری ئەوەی بەخۆیدا بچێتەوە بۆ رۆژی دوایی مانگرتنیان رایاگەیاند بە پاساوی ئەوەی کەسووکاری ئەنفالکراوان سوکایەتیان بە شكۆی دادگاو دادوەرەكان کردووە بۆیە قسەی خۆیان بردە سەرو ئەمرۆ ٢٨ی نیسان کەهەمان مانگ بوو کە ٢٨ ساڵ بەرلە ئیستا گەرمیانی تیدا ئەنفالکرا، لە بری ریزگرتن لەو هەموو قوربانیەی بەهۆی تاوانی ئەنفالەوە گیران و کوژران و بێسەروشوێنکران بەخوێن ساردییەوە نەچوونەوە سەرکارەکانیان و بەکردەوە دەوامیان لەدادگاکان راگرت .
ئەوەی جێگەی سەر سورمانە ئەوەیە دەمێکە لەم وڵاتەدا دادگاکان سوکایەتیان پێدەکرێت و تۆمەتبارانی ئەنفال بەپێشچاویانەوە دەسورێنەوە كەچی بۆیەک جاریش وەها هەڵوێستێکیان نەنواندووە هەتا سەربەخۆیی دادگاو پیشەی دادوەری خۆیان بپارێزن ! کەچی لەبەرانبەر کەسوکاری ئەنفالکراوان ماندەگرن !
ئەگەرچی لەم دۆخەدا ئەنجومەنی دادوەری بریاری داوە بەڵام بەرپرسیارێتی تەواو بەر دادگای تێهەڵچونەوەی “كەركوك- گەرمیان” دەکەوێت چونکە بەلای کەمەوە دەیتوانی راستەوخۆ لەگەڵ خۆپیشاندەران بگەنە خاڵی هاوبەش ولێک تێگەیشتن، بەلەبەرچاوگرتنی ئەو راستیەی کەسوکاری قوربانیان و دادگاکان مافیان بەسەر تۆمەتبارانەوە هەیەو هەتا ئەوتۆمەتبارانە نەچنە بەردەمی دادگا ئەو کێشەیە بەهڵپەسێردراوی دەمێنێتەوەو دواخستن و هەڵپەساردنیشی هیچ خزمەتێک بە ئایندەی هەریمی کوردستان و کۆمەڵگەی کوردستان ناکات بەڵ کو کێشەکان وەک خۆی دەهێڵیتەوە .
ئیستا ئەوەی رون وئاشکرایە ٢٥٨ کەس تۆمەتباری ئەنفالن ولەلایەن دادگای باڵای تاوانەکانەوە داواکراون تۆمەتبارن بەتاوانی جینۆسایدو ئەوەش پێش کەسوکاری ئەنفالکراوان ئەرکی دادوەرەکان بوو، چونکە بۆخۆیان باش دەزانن کە تۆمەتبارانی جینۆساید مافی دالدەدان و داکۆکی کردنیان نیەو تەنانەت سەرۆکی دەولەتیش ناتوانی بیانپارێزیت یان لێیانخۆش بێت . ئیتر سەرۆكایەتی دادگای تێهەڵچوونەوەی “كەركوك- گەرمیان” و وتەبێژی ئەنجومەنی دادوەری بەچ مافێک تۆمەت دەخەنە پاڵ خۆپیشاندەران و ناشرین کردنیان کە ئەو خەڵکە کەسوکاری ئەنفالکاراوانن ؟ چۆن دەشێت سوکایەتیان پێبکرێت و داواکانیان بەرەوا نەزانرێت ؟ بەوە تۆمەتباریان بکات دزو حەشیشە خۆرو پیاو خراپیان تێدا بووە ؟ دادوەران و یاساناسان باش دەزانن داوای کەسوکاری قوربانیەکان رەوایەو کێشەکەیان یاساییەو مەسەلەیەکی سۆزداری نیە بۆ دادوەرە سزادراوەکە . لایەنگری نیە لەکەسایەتیەکی مجرد، بەڵکو هاوپشتییە بۆ دادوەرێک کە خوستەکانی ئەوان دێنێتە دی.
بەهیوام ئەنجومەنی دادوەری بەخۆیدا بچێتەوەو بریاری گواستنەوەی حاکم هاوژین هەڵبوەشێنێتەوەو داوای لێبوردنیش لە کەسوکاری ئەنفالکراوان بکات چونکە ئەوە سادەترین مافی دادوەرە سزادراوەکەو قوربانیانی ئەنفالە.
