هەڵەبجە لە قامیشلۆیە ……………عومەر محەمەد
هەڵەبجە لە قامیشلۆیە
عومەر
محەمەد
ساڵی ١٩٨٨ لە سلێمانی ئەسحابە سپی نازناوی (مطار)ی لێنرابوو.
بەڵام کوردەکانی قامیشلۆ لەوساڵەدا کچەکانیان ناوناوە هەڵەبجە.
لە سلێمانی بۆیە بەئەسحابە سپییان دەگوت فرۆکەخانە (مطار) لەبەرئەوەی دوای کیمیابارانی هەڵەبجەو وێرانکردنی ناوچەکە، زۆربەی هەورامی وهەڵەبجەییەکان بۆ هەواڵ و دەردە دڵی خۆیان لە ئەسحابەسپی کۆدەبوونەوەو لە چایخانەکانی نزیکی دەنیشتن. ئیدی کە خوڵقی یەکتریان کردبا بۆدانیشتن، یان چاخواردنەوەیەک، نەیاندەگوت وەرە دانیشە، دەیانگوت (بێ بنیشەرۆ).
ئەوسا
سلێمانی لە ژێردەستی بەعسیەکاندا دەیاناڵاند، بەعس لەوپەڕی دڕندایەتی و هاربووندا
بوو، پەلامارەکانی ئەنفال دەستیان پێکردبوو، خەڵکە بە ئەمەک و شۆرشگێرەکەی نەیاندەتوانێ
بەرەنگاری هەموو نامەردێک ببنەوە، پیاوانی بەعس جگەلە چەک وسەرکوت، تاکتیکی بەسوک
تەماشاکردن و شەڕی سایکۆلۆژیشیان هەبوو، هەندێک کەسی هەرچی وپەرچی گاڵتەچاڕو
بێباکیش گێلانە کەوتبونە داوی تاکتیکی بەعسیەکانەوەو بەو بایە شەنیان دەکرد کە بێ
سەرئێشە بوو، بەعسیەکان دەیانویست لەرێگەی گاڵتەکردن بەهەڵەبجەییەکانەوە ئەو
تاوانە گەورەیە بچوک نیشان بدەن. بۆیە ناووناتۆرەیان لێدەنان و نوکتەیان
لەسەردروست دەکردن، گۆڕینی ناوی ئەسحابەسپی بە(مطار) لەناو ئەوتاکتیکەدابوو.
هەرلەو
ساڵەدا قامیشلۆو رۆژئاوای کوردستان نەک هێزی بەرەنگاری کوردی تێدانەبوو، بەڵکو
ناسنامەشیان نەبوو، کەچی بەو بێناسنامەییەشیانەوە وێژدانیان لەگەڵ هەڵەبجەدابووە !
ئەم بەرخۆدان وبەرەنگارییە بێ بنەما نیە.
هاورێم د. موحسین ئەدیب لە قامیشلۆی رۆژئاوای کوردستانەوە وێنەی کچە شەڕڤانێکی قامیشلۆی بەناوی (هەڵەبجە خەلیل)بڵاوکردووەتەوەو پۆستێکی لەبارەیەوە بڵاوکردووەتەوە، لەراستیدا وێنەی مۆنۆمێنتەکەیەتی چونکە هەڵەبجە لە رۆژی ١١ی ئازاری ٢٠١٤ لە شۆرشی رۆژئاواد لەبەرەنگاریدا شەهید بووە .کچە شەرڤانە شەهیدەکە نوسیوێتی (ژیان زۆرنادادپەروەرە، هەمیشە واهەست دەکەم بەر لەوادەی سەفەرکۆچدەکەم، بەڵام لەهەموو شت گرنگتر ئەوەیە لەژیانی خۆتدا کارێک بکەیت لەیادی خەڵک نەچیتەوە ). قامیشلۆ بەرلەوەی دەست بۆچەک بەرن وژن وکچەکانیان ببن بەشەڕڤان لە هەشتاکانی سەدەی رابوردوشدا کە لەباشور کوردقڕان بوو، لەسوریا کوردبوون یاساغ بوو ئەوان شۆرشی کلتوریی و شەری شوناسیان کردووە ! سودیان لە نەیاری هەردو بەعسی سوری و عێراقی وەرگرتووە. دەنا رژێمی دیکتاتۆری ئەسەد رێگەی نەدەدا کوردەکان ناوی کوردی لەمنداڵەکانیان بنێن بەڵام چونکە هەڵەبجە پەلەیەکی رەشبوو بەتەوێڵی بەعسیەکانی عێراقەوە بەعسیەکانی سوریا چاوپۆشییان کردووە.
هیچ سەیر نیە، بەڵام زۆر جێگەی تێڕامانە وەک هاورێم د. محسین ئەدیب نوسیوێتی لەو ساڵەدا (١٩٨٨)چەندین کچ ناویانراوە هەڵەبجە، تەنانەت شاهیدحاڵێک پێی گوتووە: لە دوای گازبارانەکەوە لە ساڵی ١٩٨٨ زۆرکەس کە کچیان دەبوو ناویان دەنا هەڵەبجە، کاتێک لێی پرسیوە تۆهیچ کچێکی تر دەناسیت هەمان ناویان هەبێت لەوەڵامدا وتوویەتی بەڵێ من نزیکە (٤-٥) کچ دەناسم ناویان هەڵەبجەیە .
وێنەکان
و قسەی شەهید هەلەبجە لە پۆستەکەی د. موحسین ئەدیب وەرگیراون .
