وەهاب نیە، عەزیزە ! هاشم نیە، فەرەجە ! .. ڕستکردنەوەی شێواندنی ناوی دەربازبوانی کۆمەڵکوژی ئەنفال
عوزێر، وەهاب نیە، عەزیزە ! 
مستەفا، هاشم نیە، فەرەجە
ڕاستکردنەوەی شێواندنی ناوی دەربازبوانی کۆمەڵکوژی ئەنفال
عومەر محەمەد
لەکتێبەکەیدا جینۆسایدی گەلی کورد(پشکنین،ئامارو زانیاری،دیکۆمێنت) نوسەری بواری ئەنفال، (تەها سلێمان) کەوتووەتە هەڵەی زۆر زەقەوە.
ئەم کورتە نوسینەم , تەنها راستکردنەوەی ئەو بەشەی کتێبەکەیەتی کە لەسەر دەربازبوانی گۆڕەبەکۆمەڵەکانە.
گەڕانەوە لە گۆڕە بەکۆمەڵەکانەوە، تایتڵی پێشەکی و دەروازەی ئەو بەشەیە، کە بۆ دەربازبوانی گۆڕی بەکۆمەڵ نوسیوێتی، بەڵام چۆن پێشەکی و نوسینێک ؟! نەک هەر دۆسێکانیان بەڵکو ناوەکانیشیانی شێواندەوەو هەموویانی تێکەڵ کردوون، ناوی خوازراوی ئەم دەربازبووی بردووە بۆ ئەو دەربازبوو، ناوی باوکی دەربازبوویەکی کردووەتە ناوی دەربازبووەکە، ناوی راستەقینەی دەربازبوویەکی کردووەتە ناوی خوازراوی دەربازبوویەکی تر، ناوی دوانیانی هەر نەبردووەو فەرامۆشی کردوون .
زەقترین هەڵەکانی بریتین لەمانەی خوارەوە :
- عوزێر ناوی ڕاستەقینەی (عەزیز وەهاب محەمەد سڵێمان)ە بەڵام لە کتێبەکەی مێدیل ئێست ۆچدا، یوست هێڵتەرمان لەبەر سەلامەتی و ئاسایشی ژیانی، بەسەرهاتەکەی بەناوی خوازراو بڵاوکراوەتەوەو ناوی (عوزێر)ی بۆ داناوە. لەکتێبەکەیاندا (جینۆساید لەعێراق و پەلاماری ئەنفال بۆسەرکورد) ئاوا نوسراوە (بەسەرهاتی عوزێر). عارف قوربانیش بەهەمان ناو دیدارەکەی لەگەڵ عوزێردا کردووەو لەکتێبێکدا چاپ و بڵاوی کردووەتەوە. بۆخۆشم هەرچیم لەبارەوە نوسیبێ هەربەناوی (عوزێر) ناویم هێناوەو لەبەر ئەوە ناوی راستەقینەیم فەرامۆش کردووە. لەمێژە (عوزێر) بووەتە ناوێکی سومبلی و ناسراوی ناوکۆمەڵگەی کوردی، بۆیە هیچ ڕەوا نیە کەسانێک لەبارەی ئەنفالەوە بنوسن و ناوی کەسایەتیە رەمزییەکانی دۆسێی ئەنفال نەناسن، یان لەبارەیانەوە بنوسن و نەک دۆسێکانیان بەڵکو ناویان تێکەڵ بکەن و لێکیان جیا نەکەنەوە، کەچی بەداخەوە کاک تەها سلێمان، ناوی رەمزی و راستەقینەی عوزێری فەرامۆش کردووەو بە (وەهاب) ناوی هێناوە، ئاخر سەلامەت بیت (وەهاب) ناوی باوکێتی نەک هی خۆی ! بەو شێوەیە سەردێری بەسەرهاتەکەی کردووە بە (وەهاب محەمەد سلێمان) (عوزێر) . یەکێک شارەزا نەبێت عوزێرو وەهابی بۆلێک جیاناکرێتەوە .
- (محەمە عەلی ئەحمەد) ناسراوە بەحەمە عەلی عالیان، لە کتێبەکەی میدڵ ئێست ۆچدا ئەوسا لەبەر سەلامەتی ژیانی ئەو دەربازبووە ناوی (محەمەد)ی بۆ داناوەو بەناوی (بەسەرهاتی محەمەد) بڵاویان کردووە. بەش بەحاڵی خۆم هەمیشە بە ناوی (حەمە عەلی عالیان) لەبارەیەوە نوسیومە. کەچی کاک تەها ناوی ئەم دەربازبووەشی شێواندووەو (هاشم)ی بەناوی خوازراوی حەمە عەلی عالیان زانیوە ! ئەم بەدحاڵی بوونە لەکاتێکدایە کە (هاشم) ناوی ڕاستەقینەی خۆیەتی نەک خوازراو! سەیر لەوەدایە (هاشم محەمەد رەشید) دەربازبوی کۆمەڵکوژی گوندی کورێمێ یە و لەکتێبەکەی میدل ئیست ۆچدا هەر باس نەکراوە، نەبە ناوی خوازراو نەبە ناوی راستی خۆی ناوی نەهاتووە.
- فەرەج محەمەد یاخود فەرەجی تۆپخانە لە کتێبەکەی مێدڵ ئێست ۆچدا بە (مستەفا) ناوی هاتووە، کەچی کاک تەها سڵێمان هەستی پێنەکردووە، بۆیە ناوە خوازراوەکەی بۆ دانەناوە.
- هاشم محەمەد رەشید (مستەفا) نیە بەڵکو هاشم ناوی ڕاستەقینەی خۆیەتی، بۆیە منیش دیدارەکەم لەگەڵیدا لەکتێبێکدا هەر بەناوی (هاشم) بڵاوکردووەتەوە، بەکاک تەهای بەرێز دەڵێم مستەفا کاک فەرەجە. کە ناسراوە بەفەرەجی تۆپخانە.
- ئەنوەر تەیارە لە دایکبوی (١٩٥٤)ە نەک ١٩٤٥، ناوی گوندەکەشی چەم سورخاوە نەک (چەمی سورخای) .
ئەمانە کۆمەڵێک هەڵەی زەقن لەو بەشەی کتێبەکەیدا کە پێمباش بوو ڕاستیان بکەمەوە، سەیر لەوەدایە کۆی ئەم زانیاریانەی لەژمارە (٨)ی گۆڤاری ئەنفالستان وەرگرتووە بەبێ ئەوەی ئاماژە بەسەرچاوەکەی بکات، وتا لاپەرە (٨٥ هەتا ١٠٦) کە دەکاتە (٢٠) لاپەرەی کتێبەکەی هەمووی لە گۆڤاری ئەنفالستان وەرگیراوە کە بۆ دەربازبوانی گۆرە بەکۆمەڵەکانم ئەنجامداوە، هەموو جیاوازیەکەی نێوان ئەم بەشەی کتێبەکەی کاک تەها سلێمان لەگەڵ ئەوەی لەئەنفالستاندا بڵاوکراوەتەوە تەنها ئەو کەمە دەستکاریانەیە کە هەڵەی تێداکردوون و لەسەرەوە راستمکردنەوە. بڕوانە (جینۆسایدی گەلی کورد – پشکنین.. ئامارو زانیاری.. دیکۆمێنت.
بەڵام نازانم بۆچی ناوی چوار لە دەربازبوانی گۆڕی بەکۆمەڵی هەڵاواردووەو ناوی هیچ کامیان (ئەبابەکرعەلی و سدقی عەبدلقادرو فەتاح عەبدولقادرو بەنگین مستەفا)ی نەهێناوە ؟
