لە ووڵاتی هەڵەبشیماوە بۆ پەرلەمانتارە ژاپۆنیەكان
لە ووڵاتی هەڵەبشیماوە بۆ پەرلەمانتارە ژاپۆنیەكان
عومەر محەمەد
نیسانی ٢٠٠٣ بەغداد
ئەم وتارە كاتێك نوسراوە كە شاندێكی پەرلەمانی ژاپۆن هاتبوون بۆ سەردانی بەغداو هەرێمی كوردستان، من ئەوكاتە بەرێوەبەری بەشی سەلامەتی 
رێكخراوی (peace winds japan) شنەبای ئاشتی ژاپۆن بووم، بۆیە لە هەرسێك ڕۆژی سەردانەكەیاندا بۆ هەولێرو سلێمانی‌و بەغدا یاوەریان بووم، لەدواهەمین ڕۆژی رۆیشتنەوەیاندا وەرگیرانی بۆ ئینگلیزی تەواو بوو كە هاورێم سمكۆ ئەحمەدی شێوەكار وەری گێرابووە سەر زمانی ئینگلیزی، كاتێك رادەستی سەرۆكی وەفدەكەی ژاپۆن كرا بەپەرۆشەوە ماوەی نیوكاتژمێژریان لەكاتی پڕجەنجاڵی خۆیان پێبەخشیم بۆ گفتوگۆ، بە سۆزەوە پێشوازیان لێكرد‌و هەرلەوێ پرسیان ئاخۆ من رەزامەندم تا لە یەكێك لە ڕۆژنامەكانی ژاپۆن بڵاوی بكەنەوە؟ بێگومان منیش بەوپەری خۆشحاڵیەوە رەزامەندیم دەربری‌و سوپاسم كردن. دوای ئەوەش ناردم بۆ ڕۆژنامەی ئاڵای ئازادی ئەوانیش لە ژمارە ()ی ساڵی ٢٠٠٣ بڵاویانكردەوە، بەڵام نە ژاپۆنیەكان هیچیان دەربارەی بڵاوكردنەوەو نەكردنەوەی وتارەکەم پێوتمەوەو نە بۆخۆشم هەوڵمدا بزانم لە ژاپۆن بڵاوکرایەوە یان نا، ئیستاش بڵاوکردنەوەی لەماڵپەری ئەنفالستاندا تەنها لەبەرئەوەیە ماڵپەرەکە تایبەتە بە جینۆساید.
زۆرمپێخۆشبوو لە دەرفەتێكی گەشتەكەتاندا هەندێك ڕاستیتان پێ بڵێم بە پێچەوانەی ئەو ڕاستییە ڕوكەشانەی بینیتان، ئێوە یەكەم كەس نین لە ووڵاتە دوورەكانەوە دێنە ووڵاتەكەم و لە سەرمەزاری شەهیدانی هەڵبجە چەپكە گوڵی ڕێز لێنان دادەنێن. هەڵەبجە تەنها وێنەیەك نییە لە تاوانی گازباران كە بە هۆیەوە پێنج هەزار مرۆڤ ؛ تیایدا گیانیان لە دەستداو ١٠٠٠٠هەزاری تریش بریندار بوون، نەخێر تا هەنووكەش ڕۆژانە ژمارەی قوربانیانی ئەو تاوانە لە زیادبووندایە و پێموابێ تاسەدەی ئایندەش كۆتایی نایات. خۆتان بینیتان خەڵكی ئەو شارە چۆن پێشوازی لێكردن، بەرلەوەی ئێوە چەپكە گوڵەكانتان دابنێن ئەوان ئێوەیان گووڵ باران كرد، ئەمەش هاوسۆزیییەك بوو بۆ تراژیدیای مێژووی ئێوە، لە هێرۆشیماو ناكازاكی، ئێوە وەك نوێنەری هێرۆ شیماو ئێمەش وەك قوربانییەكانی كیمیا بارانی هەڵەبجە پێشوازیمان لەیەك كرد، بەڵام ببورن ئەگەر بڵێم هەڵەبجە چەند فیشەكێكی زیاتری بە جەستەوەیە، مێژووی تراژیدیای ئێوە دوور ترو برینەكەی گەورە ترە، بەڵام مێژووی تراژیدیای ئێمە نزیكترو برینەكەی قووڵ ترە.
ئەفسوس .. ئێوە پاش حەڤدە ساڵ لەوتاوانە گەیشتنە لامان كاتێكیش هاتن ڕژێمی بەغدا لە گۆڕدا بوو، دەبوایە زوو تر ڕژێمی بەعس و سەركردە تۆتالیتاریەكانیتان شەرمەزار كردایە، بەڵام ئەفسوس..! درەنگ كەوتن !؟. كە دەڵێم ئێوە مەبەستم لە حكومەتی ژاپۆنە. دەناكارە خزمەتگوزارییەكانی ڕێكخراوە ژاپۆنییەكانمان لەبەرچاوە، بۆیە هەقە ئێمەش و ئێوەش شانازیان پێوە بكەین ،بە تایبەتی ئێوە كە بەهۆیانەوە بەدەستی بە تاڵ نەهاتوونەتە كوردستان ،لەم بارەیەوە هیچی تر ناڵێم چونكە بۆخۆم كارمەندی ئەو ڕێكخراوە ژاپۆنییەم كە لە پێشوازیتان وەستا بوو، بەلێ‌َئێمەجگە لە ترژیدیایهەڵەبجە چەندین تراژیدیای هاوشێوەی ئەوو لەویش گەورەترمان هەیە تا ئەمرۆ١٨٢٠٠٠ مرۆڤمان وونن و ڕۆژانە لە چاوەڕوانیاندا هزرو گیان وكات لە دەست دەدەین . بەڵێ بەر لەئێوە چەندین نوێنەری تر لە ووڵاتە دوورەكانەوە هاتوون و چەپكە گوڵیان لە سەر مەزاری شەهیدانی هەڵەبجە داناوەو فرمێسكی درۆزنانەیان هەڵرشتووە، چەندین كەسایەتی جیا جیا هاتوون و شیوەنیان بۆ هەڵەبجە گێڕاوە. تەنانەت لەناو خۆی عێراق وكوردستانیش هەن بەدرۆ فرمێسك دەرێژن بەڵام زۆربەی زۆری ئەوكەسایەتیانە كەهەراو غەڵبە غەڵب درووست دەكەن هەلپەرستن ومەبەستی تایبەتی خۆیان هەیە. ئەوانە یان نۆێنەری ئەو ووڵاتانەن كە كاتی خۆی گازی كیمیاویان داوە بە صەدام و یارمەتی مادی و لۆجستییانداوە، یاخود دەسەڵاتدار و زووڕنا ژەن و لۆتی ڕژێم بوون و بە شێوەیەك لە شێوەكان بەشداربوون لەو تاوانەدا یان ئەو پیاوە ئاینییە تاریك و توند ڕەوانەبوون كەكاتی خۆی سۆێندیان خوارد كیمیاوی لە كوردستان نەڕژاوەو ئەمڕۆش چاوساغ ودەم ڕاستی تیرۆرستانن و ناهێڵن برینەكانمان سارێژ بێت. خۆ ئەوانەش كەم نەبوون كە هەڵەبجەیان كردە هۆكاری گیرفا پڕكردن، بەڵام هاتنی ئێوە بۆ هەڵەبجە جیاوازییەكی زۆری لەگەڵ ئەوانەدا هەیە و دەلالەتی تایبەتی خۆی هەیە ، هەردوولامان مارانگازی یەك ژەهری كوشندەین، بۆیە هیوادارم هاتنتان تەنها گەشتیك نەبێ‌و بەس. بریا زیاتر لەلامان بمانایەتەوە هەتازیاتر لە ئازارەكانمان تێبگەن بەداخەوە ئێوە بەهۆی سەرقاڵی خۆتان ومنیش بەهۆی وەزیفەكەمەوە ئەو دەرفەتە مان بۆ نەرەخسا، دەنامن بەقەد سێیەرەكانیخۆتان لێتانەوە نزیك بووم، لەسنوری پەروێزخانەوە پێشوازیم لێكردن ، تا دواساتی گەشتەكەتان پارێزگارو یاوەرتان بووم، بەداخەوە دنیایەك هێما و بەڵگەی چەوسانەوەی مرۆڤی ئەم دەڤەرەم پێبوو، ئەفسوس هەموو ئەمانەو چەندین ڕاستی تریش هەرلای خۆم مانەوە ئەگەر ترسی مەرگ و نانبڕینیشم نەبوایە دەمتوانی دنیایەك ڕاستی ترتان بۆ بنووسم ، ئێستاش دوا داواكاریم لە ئێوەی هاوتراژیدیای میوان ئەوەیە یارمەتی دەری مەعنەوی خەڵكی عێراق بن، ئەوخەڵكە غەدر لێكراوەی هەتا ئێستا بە ئازادی شاد نەبوون، ئێمە دەمانەوێ ئازاد بین تا بزانین چێژی ژیان و خۆشەویستی چییە؟ دەمانەوێت ئازادو داهێنەرو بنیاتنەربین ،ئێمەش دەتوانین داهێنەربین كاتێك لە سەنگەرو شەرو سەربازگەكان دێینە دەرەوە، دووبارە بەخێربێن بۆ ووڵاتەكەم و ماڵئاوا بۆ ووڵاتی هێرۆشیما.
