سه‌ردێره‌كان
- تاوانی ئەنفال و زیانە کلتوورییەکانی کورد لەکوردستانی باشوردا. هۆمەر محەمەد
- ڕۆڵی سینەما لە پاراستنی یادەوەری ئەنفالدا – وانەیەک لە هۆڵۆکۆستەوە
- سەرنجێک لەسەر دەرکەوتنی (بەراء) هۆمەر محەمەد
- الإجرام بصيغته القانونية 2 جريمة إسقاط الجنسية والترحيل – قرار (٦٦٦)
- دیسانەوە دۆسێی ١٨ کچە فرۆشراوەکە لەنێوان ساختە و ڕاستیدا. هەڵوەستەیەک لەسەر قسەکانی کاک شۆڕش حاجی
دوای (٢٢) ساڵ ماندووبوون بەدۆسێی ئه‌نفال و هەڵەبجە‌وە لەبری پاداشت دادگایی دەكرێت !
دوای (٢٢) ساڵ ماندووبوون بەدۆسێی ئه‌نفال و هەڵەبجە‌وە
لەبری پاداشت دادگایی دەكرێت !
عومەر محەمەد
٤/١١/٢٠١٤ سلێمانی
هەرلەبەرئەوەی لەوان چالاکتر بووم، بەڵێ تەنها لەبەرئەوەو هیچی ترنا رۆژانێک بوو خەڵکێکی ئێستا دەمامک کەوتوو بوختانیان بۆ دەهۆنیمەوەو گێچەڵیان پێدەکردم، بەڵام هەردانم بەخۆمداگرت، ڕێگەی دادگام نەگرتەبەر، چونکە دڵنیا بووم لەوەی داواکەم دەبردەوەوەو دادگا سزای دەدان، بەڵام لەبەر هۆیەک ئەوەم نەکرد، چونکە پێم شەرم بوو تۆمەتبارانی ئەنفال بە ئازادی و بەئیمتیازەکانیانەوە بسوڕێنەوەو منیش خەڵکانێک راپێچی دادگا بکەم کە بەلای کەمەوە (چالاک نەبوون) بەڵام خۆیان بەچالاکوانی ئەنفال دەزانی !
من هەرزوو ئەم وتارەم نووسیوە بەڵام لەلایەک چاوەروانی خوودی عەبدوڵا کەریم بووم قسەیەک بکات لەلایەکیش چاوەرانی دادگا بووم و پێمباش نەبوو پێش روداو بکەوم و لە هەموو کاسەیەک کەوچک بم بۆیە دوامخست بۆکاتێک کە پێوست بێت . هێشتا بۆمن رون نییە بۆچی نووسه‌ری بواری ئەنفال (عه‌بدوڵڵا كه‌ریم مه‌حمود) دەدەنە دادگا ؟ لیژنەیەک ئەگەر بەتەنگ ئابڕوی کەسوکاری ئەنفالەوە بوایە، نەدەبوو بە بەرچاوی ئەنفالکار و کۆنە بەعسیەکانەوە کە هێشتا دادگا لێی نەپرسیونەتەوە بێن و قەڵەمێک بدەنە دادگا، كه ماوه‌ی زیاتر له (٢٢) ساڵه سەرقاڵی نوسینەوەی دۆسێی ئەنفال و هەڵەبجەیە و دۆست و نەیار شایەتی خزمه‌تكردنین! کەسوکاری ئەنفال و ڕێکخراوەکانی دۆسێی ئەنفال و جینۆساید چۆن بەم نا هەقییە قایل دەبن ؟! عەبدوڵا کەریم کۆپی بەڵگەنامەیەکی بڵاوکردووەتەوە، ئایا ئەمە تاوانە ؟ ئاخر کەس لەوە تێنەگات دەبێت دادوەر و مافناس و چالاکوانانی کۆمەڵگەی مەدەنی له گرنگی کاری دیكۆمێنتاری تێبگەن، جگەلەوە عەبدوڵا چی تری کردووە ؟ خۆ نە لە گیرفانی خۆی قسەی دەرهێناوەو نە چیرۆکی خەیاڵی هۆنیوەتەوە ؟! بەڵگەیەک هەیەو ئەو خستویەتییەڕو، سەیرە لیژنە لەو کارە پڕ بایەخەی عەبدولا تێناگات ؟ ئه‌وه‌ی عەبدوڵا کردوویەتی کارێکی ڕۆژنامەوانی و دۆکۆمێنتارییە، نەک ناوزڕاندن، مەگەر چی تر بوو تاوانەکانی ئەنفال و هۆڵۆكۆستی به‌دنیا ناساند ؟ هەر راگەیاندن و کاری دۆکۆمێنتاری نەبوو؟! مەگەر داگای باڵای تاوانەکان لەسەر چ بنەمایەک گەیشتووەتە ڕاستییەکان جگەلە دۆکۆمێنتەکان ؟
بردنی عەبدولا بۆ بەردەم دادگا هەرنەزانی نییە، بەڵکو بێویژدانیشە چاونوقاندن لە هه‌وڵە تاكه كه‌سییەکانی مامۆستایەکی بێ موچه‌ی هه‌ژار (نەک سەری بەرزی بۆموچەی رژێم نەوی نەکرد) بەڵکو بە تەنیاو بێ پارەو پۆل وبێ پشت و په‌نا، بەو بژێوییە خراپەی خۆیەوە دۆسێی ئەنفال وکیمیابارانی هەڵەبجەشی فەرامۆش نەکرد، کتێبەکانی ڕەشەبای ژەهرو ئەنفال و دۆدکۆمێنتکردنی تاوانەکانی جینۆساید لەبەر چاون. کەچی ئاوا پاداشتی دەدەنەوە ! لیژنەیەک وەفای بۆ وەها نوسەرێک نەبێ بێگومان بۆ هیچ ئەنفالکراوێکی تریشی نابێت .
زەق بەبەرچاوانەوەیە ئەوانەی لە چیا گەڕانەوە بوون بەخاوەنی باخ وخانووی زیادەی سەرشاخ و قەراغ ڕوبارەکان، بەڵام عەبدوڵا کە لە شاخ گەرایەوە له بری ئه‌وه‌ی باوەش بەسامان و سەروەتی دنیادا بکات و خەریکی كۆكردنه‌وه‌ی پوڵ بێت! هەژارانە ژیاو خەریکی کۆکردنەوەی چیرۆکەکانی ئەنفال بوو، بەپێچەوانەشەوە زۆرن ئەوانەی لە بری ئەوەی خزمەتی دۆسێی ئەنفال بکەن دۆسێی ئەنفالیان خستووەتە خزمەتی خۆیانەوە، عەبدوڵا لەوانەش نییە، بەپێچەوانەوە هەمیشە دەڵیت: ئەوەی ئێمە كردومانە تەنها ئەركی سەرشانمانە. ئەو نەک هەر سودمەند نەبووە لە دۆسێی ئەنفال بەڵکو لەباری مادییەوە زەرەرمەند بووەو بەرژەوەندی تایبەتی رەتكردۆتەوە!
ئیدی وەها هەواڵێک چۆن لەناخەوە بریندارمان ناکات، كاتێك بەپێشچاومانەوە مرۆڤێک بە مێژوی پڕ لە شانازییەوە لە بری پاداشتدانەوەی ئازار بدرێت ! من دڵنیام لە دادگاش دەیباتەوە، بەڵام بێهەستی بەو ئەندازەیە ئازاربەخشە، لەکاتێکدا خەڵكانی بازرگانانی ئەنفال لەبەرچاوانن.
تاوانی رۆژنامە نوسەکە چییە ؟
لە (ئایاری ساڵی ٢٠٠٣)دا بوو کە عەبدولا لە ژمارە (٣١٠٠) له رۆژنامه‌ی کوردستانی نوێدا،(دۆکۆمێنتەکە)ی بەرێوبەرایەتی موخابه‌راتی کەرکوکی بڵاوكردەوە، ئەوسا زۆر کەس ئێرەییان پێدەبرد، باشە رۆژنامەنوسێک کۆپی بەڵگەیەکی دەستکەوێ ژمارەو مێژوو مۆری دەزگایەکی موخابەراتی بەسەرەوە بێ، ژمارەکەی (١٦٠١)ەو ڕۆژی (١٠/١٢/١٩٨٩) دەرچووە و ناوی (١٨) کچ و ژنی ئەنفالکراوی تێدایە و هەواڵەی بەڕێوبەرایەتی گشتی موخابه‌راتی بەغدادکراوە. ئەم کارەی عەبدوڵا لەوکاتەدا راچڵەکێنەر بوو، رێکخراوەکان و میدیاكانی هەژاند و لە ساڵی ٢٠٠٤ بەکۆمەڵێک واژۆوە درایە پۆل بریمەری حاکمی کاتی ئەوسای عێراق.
بەڵگەکە ڕاست بێت یان ساختە پرسیاری زۆری بەدوای خۆیدا هێنا تەنها ئەوکاتە رۆژنامەنوس لێیی بەرپرسە کە هیچ بنەمایەکی نەبێت و خۆی ساختەی کردبێ، دوای (٩) ساڵ لە بڵاوكردنەوەی کەباس لە (١٨) ژن وکچی ئەنفالکراوی کورد دەکات، تازە بەدواداچونی بۆدەکەن ؟! ئەویش دوای ئەوەی لە زنجیرە پێنجی درامای (النيران الصديقة) لەکەناڵی ئاسمانی (MBC drama) کە لە دیالۆگی نێوان ئەكتەرەكاندا باسی کچان و ژنانی کورد دەکات ! دوای ئەوەی میدیای کوردو رێکخراوەکان وئەندام پەرلەمانەکان کردیانەوە بەهەڵا و حکومەت لیژنەیەكی بۆبەدواداچونی دۆسێکە دروستكرد. بەڵام بەداخەوە ئەنجومەنی وەزیرانی حکومەتی هه‌رێمی كوردستان لەوەدا پەلەی کرد کە ڕایگەیاند: دۆسیەکە بێبنەمایە!
ڕۆژی16/7/2014هەواڵەکە لەماڵپەڕی پیوکەی میدیاو ماڵپەڕی ئاوینەدا بڵاوکراوەتەوەو هەردولا نوسیویانە ئەوانەی زانیاری نادروستیانداوە دەدرێنە دادگا، سەرچاوەی هەواڵەکەیان ئەنجامی کۆبوونەوەی ئاسایی ئێوارەی ڕۆژی 2014/7/16 ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستانە.کە تیایدا دۆسێی ١٨ کچە ئەنفالکراوەکەیان تاوتوێ کردووە.
كۆبوونەوەكە پشتی بە قسەی نوێنەری (یەكێتیی نێشتمانیی كوردستان لەمیسر)بەستووە كە ساڵێك پێشتر لەسەر فەرمانی سەرۆك وەزیران، سەرۆكایەتیی لیژنەی بەدواداچوونی کردووەبۆ دۆسێی فرۆشتنی كچانی كورد بەوڵاتیمیسر، دەرەنجامی كاری لیژنەكەی پێشكەشی ئەنجومەنی وەزیرانی كردووە،گوایا دوای ساڵێك بەدواداچوونلە میسرو كوردستان، دەركەوت ئەم پرسە هیچ بنەمایەكی نیەوئەوەی لەبارەی ئەودۆسێیەوە وتراوە، گوایە 18 كچی كورد لەكاتی ئەنفالدا فرۆشراونەتە وڵاتی میسر، هیچ بنەمایەكی نیەو لە هەموو ڕاستییەكەوەدورە.
لە راگەیاندنەکەدا هاتووە لیژنەكە نوێنەری خانەوادەی (18)كچە ئەنفالكراوەكە و كۆمەڵگەی مەدەنی و لایەنە پەیوەندارەكانی هەرێمی كوردستانی تێدایە، بەلام ئەوە ڕاست نیە، نوێنەری کۆمەڵگەی مەدەنی تەنیا کەسێک بووە کە حکومەت دایناوە نەک رێکخراوەکان، ئەوان کە داوایانكردووە بە دواداچوونی یاسایی بەرامبەر هەموو ئەو كەسو دەزگاو لایەنانە بكرێت كە قسەیان لەسەر ئەم پرسەكردووەو زانیاریی ناڕاست و درۆیان لە كەیسەكە‌دا داوە، بۆ ئەوەی بدرێنە دادگاو رێكاری یاساییان لەبەرامبەردا بگیرێتەبەر، بریارێکی بەپەلەیان داوە و ئەنجومەنی وەزیرانیش ئەم داوایەی پەسەند كردووە ! بەلام دەپرسم ئایا:
- ئایا مەرجە ئەوانەی قسەیان لەسەر ئەو دۆسێیە کردبێت جا ڕاستیان وتبێت یان ناڕاست بدرێتە دادگا .؟
- ئایا تەنها ئەو کەسانە تاوانبارنین کە بەمەبەست و بۆبەرژەوەندی تایبەتی خۆیان قسەی ناڕاستیان کردووە ؟ مەگەر ئەوانە روون و ئاشکرانین کێن ؟
- ئایا ڕەوایە عەبدوڵا کەریم لەگەڵ کەسانێکدا کە بۆ بەرژەوەندی خۆیان چیرۆکیان هۆنیوەتەوەو لەگەڵ بازرگانێکدا کە بۆ سامان وپارە ڤیدیوی ساختەی تۆمارکردووە بەیەک چاو تەماشا بکرێن و بدرێنە دادگا ؟ ئایا لیژنەکە بەم کارەی کۆی هەوڵەکانی بۆ ئەو دۆسێ یە ناخاتە گومانەوە ؟
لیژنەکە ئامادەن وەڵامی ئەوەبدەنەوە ئەگەر رۆژنامەنوسێك بەڵگەیەكی بەردەست بکەوێ و مۆری دەزگای موخابه‌رایه‌تی حكومەتی عراقی پێوەبێ جگەلە بڵاوکردنەوەی دەبێت چی لێ بكات؟ مەگەر لیژنەکە مافناسی تێدانەبوو؟ ئەی نوێنەری کۆمەڵگەی مەدەنی لەو لیژنەیەدا چ کارە بوو ؟
