لە زمانی بەڵگەنامەكانەوە.. مردن لە قەڵای نوگرەسەلمان
لە زمانی بەڵگەنامەكانەوە..
قەڵای نوگرە سەلمان
عەدالەت عومەر
نوسەرو چاڵاكڤان لەبواری جینۆسایدی گەلی كوردستان
لەژمارە (٩) گۆڤاری ئەنفالستان وەرگیراوە
یەكێك لە باشترین رێگاكان بۆ ناساندنی جێنۆساید بە دنیای دەرەوە لە هەمانكات سەرچاوی باوەر پێكراو بۆ لێكۆلینەوە و دیراسات لە جینۆسایدی گەلەكەمان و ئەرشیڤێك بۆ نەوەی داهاتوو، دێكۆمنێت و بەڵگەنامەكانی (بینراو ،بیستراو، خوێنراو)ن ، زۆر گرنگە سەنتەرێكی ئەرشیڤی نەتەوەیی كە لە لێژنەیەكی پسپۆر و شارەزا پێك بێت دابمەزرێت، بە مەبەستی پاراستنی بەڵگەنامانە بۆ پێكاندنی ئامانجەكانی سەرەوە .
لێرەدا ئەم جارە باسی بەڵگەنامەكانی قوربانیانی قەڵای نوگرەسلمان دەكەم، كە تیكەڵكێشی ئەو چاوپێكەتنانم كردوە كە لەگەڵ شایدعەیان و شایدحاڵەكان ئەنجامم داوە .
قەڵای نوگرە سەلمان ئەو شوێنەیە كە لەسەر دەرگای چوونەژوورەوە نوسراوە “بەخێربێن بۆ دۆزەخ” و لە سەر دەرگای پشتەوەش نووسراوە”كەم هەڵدەكەوێت كەسێك سێ مانگ لەم شوینەدا بمێنێتەوە”، بە پێی بەڵگەنامەكان ئازار و ئەشكنجەدان لە زیندانی نوگرە سەلمان تا رادەی كوشتن بووە ئەمە جگە لە زیندە بە چاڵكردنی بە كۆمەڵی خەڵكەكە ، لەم بەڵگەنامانە هۆكاری مردنی نێر و مێ ،گەورەو گچكە وا نوسراوە” راوەستانی كتوپری سووری خوێن لە ئەنجامی خوین لەبەر چوونی ناوەكی(نەزیف داخلی) و راوەستانی مێشك(جلتە دماغیە) ” ، ئەم بەڵگانامانە لە بنكەی تەندروستی قەزای سلمان دەرچووە ناوی هەواڵهێنی مردنەكە بۆ هەر هەمووی نووسراوە “ئەفسەری ئەمنی قەڵای سلمان” ،هەروەها لە بەشی پەیوەندی بە مردوەكەدا نوسراوە” دەست بەسەردا گیراو لەلای” ، ئەم بەڵگانە لە لایەن پزیشكێك بە ناوی سمیر ودیع شاكر ئیمزا كراوە و بەڵگەنامەی وەفاتیان بۆ دروست كراوە هەر هەمووی بەپێی نووسراوی فەرمی قەڵای نوگرەسەلمان بە ژمارەی و رێكەوتی جوراجور بە ئیمزای ئەفسەری ئەمنی قەڵا نێردراوە لە زۆربەی نوسراوەكاندا واهاتووە” بۆ ئاگاداریتان مردووەكە هیچ بەڵگەنامەیەكی فەرمی نیە و ئەم بەڵگەنامانەش لە سەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سلمان رێك خراوە نابێت بە هیچ كەسێك بدرێت ” .لەبەشەكانیتری بەڵگەنامەكان وانووسراوە: پیشە “دەستبەسەرداگیراو بۆ منداڵانیش نوسراوە منداڵی دەستبەسەرداگیراو”، ئاین “ئیسلام”،شوناسی ناسنامە “عێراقی”، ئاخر ئیسلام و عێراقی بیت، ناوی شاڵاوی قڕكردن و لەناو بردنت ئەنفال بێت” ئەنفالی سۆرەتی هەشتەمی قۆرئانی موسلمانان “.
ئەمەش بیروكلتوری توندوتیژی و پاوانخوازی عەرەب بەتایبەتی سیاسەت و نیزام دەسەڵاتدارانی عەرەبی بەعسی عێراقی شۆڤێنیە لە جینۆساید كردنمان بەس لەبەر” كورد بوونمان” چونكە لە ئایدۆلۆژیەتی ڕژێمی بەعس هەموو ئەو نەتەوانەی كە لە ناو خاكی عەرەبدا دەژین بیانین و هیچ مافێكیشان ناكەوێت، ئەم بۆچون و تێڕوانینە شۆفینستیە لەمەڕ كێشەی كەمە نەتەوەكان زۆر ڕوون و ئاشكرا لەبیروڕایان دەردەكەوێت .
یەكێك لە گەراوەكانی نوگرەسەلمان تا رۆژی بەر بوونی 520 كەسی ژماردووە كە لە ژێر ئەشكنجەدا گیانیان لە دەست داوەو بە پێی ووتەی كارمەندانی بنكەكە ئەوان بەس بەڵگەنامەی وەفاتیان بۆ قوربانیان بە ناوی ئەو كەسانەی دروست كردوە كە بە نووسراو بۆیان هاتووە بەڵام هەرگیز لاشەكانیان نەهاتووتە لایان.
مام نوری شاید عەیانیكی دەربازبووی ئەنفال دەڵێت” لە نوگرە سەلمان دوو عەرەبانەی شكاوی لێ بوو،عەرەبانەی دەستی یەك تایە، ئەو كەسانەی دەمردن لە سەر ئەو عەربانە دایان دەنا، جار هەبوو بەیانیان كە هەڵدەستاین 6 مەیتیان تێدەكرد هێندێكیان ئەوندە مابوونەوە بۆگەن ببوون، زۆر جارمەیتەكان بەردەبونەوە، خاكەنازێك و باڵتەیەكی شكاومان لا بوو خۆڵەكەش زۆر رەق بوو هەڵنەدەكەندرا ئەوە ناشتن نەبوو، فرێدان بوو، چونكە تۆزێك خۆڵمان دەكرد بە سەریاندا و دوای ئێمە سەگ مەیتەكانی دەخوارد. چونكە سەگی بەرەڵای زۆر لێ بوو.
مام نوری لە بەردەوامی قسەكانی وا باسی قەڵای نوگرە سلمان دەكات و دەڵێت “نوگرە سەلمان دۆزخێك بوو دەگووت رۆژی حشرە لە نوگرە سەلمان زۆرمان برسی و تینوو بوو چونكە لەماوەی شەو و رۆژێكدا هیچیان نەداینێ، كابرایەك (حمە صدقی) ناوو بوو خەڵكی (دارەختیار) بوو هاواری كرد ووتی نانمان بەنێ وا لەبرسا مردین هاتن زۆریان لێدا بەس لەبەر ئەوەی داوای نان و ئاوی كرد، لە نوگرەسەلمان لە سەر قاپیەكانی نووسرابوو (ویل) ، قاعەكان زۆر پیس بوون، بە سەدان كەس زیاتر لە قاعەكاندا بوون ، جێگای خەوتنمان نەبوو لە سەر لاتەنیشت ئەخەوتین، ژەمی سەمونێكی گەنمەشامی لەگەڵ یەك تۆز ئاودا ، ئەوشەش مانگە دەممان لە هیچ چێشتێك نەدا جگە لەو سەمون و ئاو، سێ مانگ بوو گیرا بووین وتیان شوتیتان بۆ دێنین ناردیان بۆ سەماوە بۆ شوتی، شوتیان هێنا هەر قاعەو دوو كەسیان بانگ كرد تاكو دابەشی بكەن بە سەرماندا، شەو رۆژێك ئەو پیاوانەیان هیناو برد، شوتیەكان بۆگەنیان كردبوو، یەكی قاژێكیان داینێ زۆر كەس هەر نەی خوارد فرێیان دا منیش فرێم دا زۆر پیس بوو”.
لە بەشێكی تری قسەكانی ئەو شایدعەیانە دەلێت “لە وانەی كە مردن ئافرەتێك بوو ناوی (فاتمە محمد) كە ئامۆزای خێزانەكەی من بوو خەڵكی (ئاغجەلەر) بوو، رۆژێك تێنویەتی تەنگی پێ هەڵچنی بوو بەبێ ئێزن چوو لە حەوشەكەدا ئاو بهێنێت تەنكەرێكیان لەوەێ دانا بوو، هەر تا دەستی برد بۆ ئاوەكە شورتەیەك بە هەموو تینی خۆی شیشێكی كێشا بوو بە پشتیدا و تا هێنامانە ژورەوە مرد. (هەر بۆ زانیاری یەكێك لەبەڵگەنامەكان بەناوی فاتمە محمد)ە.
دواتر ووتی” هەر خەڵكی گوندەكەی ئیمە نزیكەی10 كەس مردن. ئینجا ئەوەی داوای نان یان ئاوی بكردایە لە كاتی سەمون دابەش كردندا دەیان گرت و سەرەوخواریان دەكرد بەداردا و پەڕۆیان لە بەر لوتیان دەسوتاند.
لە چاوپێكەوتنێكی تر كەلەگەڵ شایدعەیانێكی گەراوەی نوگرە سەلمان بەناوی مام جبار ئەنجامم داوە لە بارەی حەجاج پرسیارم لێكرد؟ ووتی”بەرێوەبەری سجنەكە ناوی (حەجاج)(عەجاج) بوو ، پێم ووت وابزانم ئەو كەسە عایدی ئەمن و ئیستخبارات بوو و لەبەر دڵرقی ئەو نازناوەیان داوەتە ، ووتی نازانم بەڵام هەرچی ئازارو و ئەشكنجەدان و شتی خراپ بوو بە ئەمری ئەو بوو ،حەجاج هەر بە دەستی خۆی لە بەر چاوی ئیمە حەوت كەسی بەدار كوشت ،لە قاعەكان دەگەرا لە حەرەساكانی دەپرسی ئەو ژن و منداڵانە هەموویان پێشمەرگەن؟! حەرەسەكانیش لە وەڵامدا دەیانووت” بەڵێ هەموویان پێشمەرگە وتاوانبار وخیانەتكارن جا بەدەم پێكەنینەوە دەهات و سووكایەتی بە ئافرەتەكان دەكرد و ئەو ئافرەتانەی سكیان هەبا بە سۆندە لە سكی دەدا دەیگوت مادام ئەوانە كوردن و خیانەتكارن نابێ بێمێنن”، لەبەشێكی تری قسەكانی لە بارەی ئافرەتەكان دەلێت” هەر ئافرەتێكیان بانگ دەكرد ئەگەر هاتەباوە ناو قاعەكە كزو مات دەبوو ئەگەر نەهاتباوە ئەوە كەس نەی دەزانی چییان لێ بە سەر دەهات، پرسیم ئەی ئافرەتەكان هیچیان نەدەگووت ووتی بە دایك و خۆشك یان پیرەژنانەكانیان دەووت كە دەستدرێژیان لەگەڵ كردوون ئەوانیش بۆ ئیمەیان باس دەكرد بەڵام دەسەڵاتمان نەبوو ،ئەی هاوار چیمان كردەبا بە خوا قەت بیرم ناچیتەوە ئەی ئەو هەموو كچ و كۆر گەنجەیان چ لێ كرد بۆ كوێیان بردن؟!!…
لە بەشێكی تری قسەكانی ئەو شایدعەیانە دەلێت ” یەكێك لە ئازارو ئەشكنجانەی حەجاج دڵی زۆر پێ خۆش دەبوو ئەوە بوو نیوەرۆیان لەم گەرمایە ئەیان هێناینە دەرەوە بۆ بەر خۆرەكە سەعات و نیوێك لەو بەر خۆرە گەرمە دەبو سەیری خۆرەكە بكەین ئەوەی تەماشای نەكردایە لێیان ئەدا،ئەوە تەعزیبێكی زۆر قورس بوو بۆ ئیمە چونكە تەمووز بوو گەرمایەكی زۆر بەتین بوو. ئێمەش ئەو تاقەتەمان نەمابوو، خەڵك هەبوو ئەبورایەوە هەبوو لەو تەعزیبدانەدا دەمرد و ئیمەش هەر بە مەیتی دەمانبردنە ژوورەوە.
شایدعەیانێكی تری نوگرە سەلمان بە ناوی ئامینە دەڵێت “پاش چوار مانگ نۆگرە سەلمان نەخۆشەیەكی تێكەوت شەوی وا هەبوو (30- 40)كەس دەمرد. هەموو ئەوانەی دەمردن لەشیان رەش و رەق دەبون بە جۆرێكی سەیر باریك بەنیس دەبوون كەس نەیدەناسینەوە، هەموشی لەبەر پیسی و بێ خواردنی بوو، لە ماوەیئەو شەش مانگەدا یەك كەس خۆینەشۆری .
لیلا ئەو كچەی لەكاتی ئەنفالكردنیان تەمەنی سێزدە ساڵان بوو و ماوەی شەش مانگ لەگەڵ دایكی لە نوگرە سەلمان زیندانی بووە ئەو دەلێت” كۆمەلێك كۆر و كچی گەنج بووین هەموو بەیانیان تاكو ئیوارە ئاودەستەكانیان پێ‌خاوین دەكردین كە حەوت ئاودەست بوون ، شەشیان بە چیمەنتۆ سەب كرا بوو، ئەوەی حەوتەم كراوە بوو ئیمە دەبا هەموو رۆژێك هەموو ئەو پیسایی شەش ئاودەستەكانمان بردبا و لە ئاودەستی حەوتەم بەتاڵمان كردەبا كە پیرەمێردەكان دەیانووت هەمووی دەرژێتە ژێرزەمینێك (مەنهۆڵێكی گەورە) كە بەردەوام بەندیەكان تیدا ئەشكنجە دراوەن، ئەمە تەعزیبێكی زۆر قۆرس بوو ئیستاش پێستی جەستەم لەبەر ئەو پیساییە تووشی توشی جۆریك لە نەخۆشیەكان پێست بووە ، كە تەماشای جەستەم كرد زۆر بێتاقەتی كردم هەموو جەستەی پەڵە پەڵە ببوو ، مام ئەحمەدی گەراوەی نوگرەسەلمانیش دەلێت “ماوەی هەفتەیەك بە ئەمری حەجاج لە ژێر زەمینێك ئەشكنجەدرام جێگایەك بوو كە بەردەوام پیسایی تیدا دەرژا لە سەر ئەوەی ووتم ئیوە خواتان نیە بۆ وا لەم ژن و منداڵان دەكەن .
لە بەشێكی تری قسەكانی مام ئەحمەد ووتی” حەجاج لە سەر نوێژ و رۆژو گرتن خەڵكی فەلاقە دەكرد ودەیگووت نابێ كەس لێرە نوێژ بكات و( مەمنوعە سوجدە بۆ خوا بەرن دەبی هەمووتان سوجدە بۆ من بەرن ) هەورەها ئەو دەڵێت رۆژیك خەریكی نوێژ كردن بووم لەناكاو قامچییەك بە سەرم كەوت بریسكە لە چاوم هەستا و كەوتمە سەر ئەرز حەجاج ووتی جارێكی تر سەروخوار بەدار هەڵت دەواسم و پەرۆ لە ژێر لووتت دەسووتێنم ئەگەر سوجدە بۆ خوا بەری.
شاید عەیانێكی تر بە ناوی فاتیمە دەلێت “ئاوی نوگرە سەلمان زۆر پیسبوو، سوێر و تاڵ و پر لە وردە شت بوو، پر بوو لە مردن خەڵكەكە لە ناچاری و تێنوێەتی دەیخواردەوە و دواتر پێی دەمرد، شەوێك 100 كەس زیانر پێكەوە مردن مێرد وكۆرەكەی منیشی تیدا بوو وەك شێتم لێ هاتبوو تا بەیانی باوەشم پییان كرد ولەسەریان گریام ،بەیانی لاشەی مردووەكانیان برد بۆ دەرەوەی قەڵا خەفەتم دەخوارد دەبێ سەگ بەرەڵاكانی نوگرە چییان لەم مەیتانە كردەبێت، پاش چەند رۆژێك زانیمان ئەو رۆژە چوونكە ژمارەی مردووەكان زۆر بووە حەفارەیان هیناوەو هەموویانیان پێكەوە خستووتە ژێر خۆڵەوە بەم خەبەرە تۆزێك دڵم خۆش بوو كە خاك بە نسیبیان بوو”.
عەدالەت تالەبانی شایدعەیانێكی دەربازبووی نوگرە سەلمانە لەبەشێكی كتێبەكەی بەناوی”ئەنفال ونهێنییەكانیدا”دەلێت” لەكاتی ئازاردانی جەستەی ئەوا بە نوێترین شێوەی ئازاردان بەندییەكانیان دەكوتا، بۆ نموونە (بوتڵە شوشەیەكی ئارەق یان بیرەیان لەنیوەڕا دەشكاند ئیتر ئەوەی دەمایەوە وەكو پەنجەی دەست تیژ بوون، بەندییەكانیان ناچار دەكرد لەسەری دابنیشن‌و زۆربە توندیش دەستیان دەنابەسەرشانیان بۆ ئەوەی ئەو شوشەشكاوە بچێتە ناوگیانیان، ئینجا خوێن وەكو جۆگای ئاو لەلەشیاندا دەچۆڕاوەو هیچ چارەسەر‌و دەرمانێكیش نەبوو، جاری واش هەبوو ئامێری سێكسی جهاز التناسلی پیاوەكاینان بەپلایز دەكوشی تالە هۆش خۆیان دەچوون.
لە بەشێكی تردا دەڵێت “لە چرقەی گەرمای هاویندا رۆژانە یەك دوو ئافرەتیان ئەهێنا دەرەوە و بە عەمودەكانی ناو حەوشەی بەندیخانەكە هەر لە بەیانی تاكو نیوەرۆ ئەیانبەستنەوە هەتا ئەبورانەوەو نەدەبوایە كەسیش نزیكیان بكەوێتەوە شەوانیش كە سەربازەكان سەرخۆش دەبوون بە زۆری لولەی چەك و لە ژێر هەڕەشەدا گۆرانیان پێ دەگوتن و هەڵپەڕكێیان پێ دەكردن .
مام نوری لە بەشێكی تری بەسەرهاتەكەی دەلێت “. شەوێك سەعات 12ی شەوبوو حەجاج هات بەدەم جێنودانەوە گووتی وەرنەدەرەوە وامدەزانی ئێوەش وەك بارزانیەكان ئێرە دەبێتە قەبرتان بەڵام بەداخەوە ئیوە بەردەبن ،ئیمە تا ئەو كاتە نەماندەزانی موزوعی بارزانییەكان چییە مەگەر تاك وتەرا نەبێت ، كە حەجاج ئەو قسەیەی كرد، ئیتر زانیمان كە بارزانیەكان هەموویان تیاچوون ترسێكی زۆر كەوتە دڵمان گووتمان بە خوا ئیمەش وەكو ئەوانمان بە سەر دێت، ئەوانە درۆمان لەگەڵ دەكەن كەس باوەڕی پێیان نەبوو، ووتمان دەمانكەنە ناو بەحرەوە، لە پاش ئەم قسانە دەستیان كردبە لێدانمان بە سۆندە و دار و شیش زۆریان لێداین و بردنیاینەوە ژورەوە، هەمووی جێی گۆڕا كەس جێی خۆی نەدۆزیەوە دواتر هاتنەوە ووتیان (500) كەسمان دەوێت دەیان بەینەوە بۆ سلێمانی بەرتان دەدەین، كەس باوەری نەبوو خەڵك خۆی دەشاردەوە.
ئیستاش ناوی بەشێك لە قوربانیانی قەڵای نوگرەسەلمان كە بە پێی ووتەی كارمەندانی بنكەكە هەرگیز لاشەی قوربانیان نەهاتووتە لایان بەم شێوەیەی خوارەوەیە:
- مەلێكە تاهێر جوهرقادر لەدایكبووی1978-نەوجول-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 116لە 14\6\1988
- دانە حسن رسول لەدایكبووی1981- چمچمال-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 116لە 14\6\1988
- رەزا محمد شەریف لە دایكبووی 1907- دوكان- بە نووسراوی نهێنی ژمارە 117 لە 15\6\1988
- شیرین صالح حسین محمد لەدایكبووی 1984- كەلار- بەنووسراوی نهێنی ژمارە117 لە15\6\1988
- فاتح حسن سولتان لە دایكبووی 1918- نەوجول- بەنووسراوی نهێنی ژمارە 117 لە 15\6\1988
- كریم عزیز ئەمین لە دایكبووی 1957- سەنگاو- بەنووسراوی نهێنی ژمارە117 لە 15\6\1988
- سۆزە حسن قادر لە دایكبووی 1918- سوورداش-بەنووسراوی نهێنی ژمارە117لە 15\6\1988
- نەزیرە حسین علی لە دایكبووی 1987- نەوجول-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 117لە 15\6\1988
- زوهرە عبید رسول لە دایكبووی 1937- شوان- بەنووسراوی نهێنی ژمارە 121 لە 16\6\1988
- حمید محمد محمود لە دایكبووی 1903- چەمچەماڵ-بەنووسراوی ژمارە 121 لە 16\6\1988
- صالح ئەحمەد حمد لە دایكبووی 1908- كویسنجق- بەنووسراوی ژمارە 122 لە 18\6\1988
- .زیرەك خورشید حسن لەدایكبووی1985- دوز-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 124لە 18\6\1988
- علی حسین علی لە دایكبووی 1981- نوجول- بە نووسراوی نهێنی ژمارە 125 لە 18\6\1988
- حسین احمد سعدون -لەدایكبووی 1878- كەلار- بەنووسراوی نهێنی ژمارە125 لە18\6\1988
- حسین محمود حسن لە دایكبووی 1908- چەمچەماڵ- بەنووسراوی نهێنی ژمارە 125 لە18\6\1988
- پشتیوان رشید محمد لە دایكبووی 1985- قادركەرەم-بەنووسراوی نهێنی ژمارە122لە18\6\1988
- فاتمە حیدر عزیز لە دایكبووی 1928- قادركەرەم-بەنووسراوی نهێنی ژمارە122لە 18\6\1988
- عبدالرحیم كاسمە سور لە دایكبووی 1910- قادركەرەم-بەنووسراوی نهێنی ژمارە124 لە20\6\1988
- سوارە حسن ابراهیم لە دایكبووی 1987- قادركەرەم-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 124 لە 20\6\1988
- محمد سلیمان خدر لە دایكبووی 1898- چەمچەماڵ-بەنووسراوی ژمارە 124 لە 20\6\1988
- سوعاد خورشید فەریق لە دایكبووی 1980- كەلار- بەنووسراوی ژمارە 122 لە 18\6\1988
- یونس جوهر فتاح لەدایكبووی 1908- نوجول-بەنووسراوی 112 لە 23\6\1988
- بیستون خورشید فەریق لەدایكبووی 1987- تیلەكۆ-بەنووسراوی 112 لە 23\6\1988
- رابیعە حمە توفیق لەدایكبووی 1942- سەنگاو-بەنووسراوی 138 لە 29\6\1988
- سویبە محمد ابراهیم لەدایكبووی 1971- نوجول-بەنووسراوی 138 لە 29\6\1988
- فاتمە محمد لاوە لەدایكبووی 1918- ئاغجەلەر/ چمچمال-بەنووسراوی ژمارە147 لە 9\7\1988
- قادر فرج موالی لەدایكبووی1913- تیلەكۆ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 132لە 23\6\1988
- خۆرشیدە رحیم عارف لە دایكبووی 1933- تیلەكۆ- بە نووسراوی نهێنی ژمارە138 لە 29\6\1988
- عبداڵلە حمەصالح محمود -لەدایكبووی 1932-قرەداغ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە138 لە29\6\1988
- سعید بێجان محمود لە دایكبووی 1928- سەر قەڵا-كفری-بەنووسراوینهێنیژمارە139 لە1\7\1988
- نەرمین لەفزڵلە جاسم لە دایكبووی 1923- نوجۆل-بەنووسراوی نهێنی ژمارە139لە1\7\1988
- صبریە محمد احمد لە دایكبووی1948- سەرقەڵا-كفری-بەنووسراوی نهێنی ژمارە139لە 1\7\1988
- ابوبكر محمد لە دایكبووی 1985- دوكان-بەنووسراوی نهێنی ژمارە139 لە1\7\1988
- شێركۆ علی حسن لە دایكبووی1985- سەرقەڵا-كفری-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 139 لە 1\7\1988
- بستیە كاكەخان رەمەزان لە دایكبووی 1918- باوەنور-بەنووسراوی ژمارە 142 لە 4\7\1988
- ناوی یەكەمی دیار نیە ناوی باوكی عوسمان احمد لەدایكبووی 1984-تیلكو/كەلار-بەنووسراوی ژمارە 142 لە 4\7\1988
- محی الدین محمد امین لە دایكبووی 1928- نوجۆل- بەنووسراوی ژمارە 142 لە 4\7\1988
- حمید مجید احمد لەدایكبووی1913-تیلەكۆ-بەنووسراوی 147 لە 9\7\1988
- حەبیبە حمید سعید لەدایكبووی 1930- تیلەكۆ-بەنووسراوی 147 لە 9\7\1988
- زوهرە سەفر رۆستم لەدایكبووی 1985-عزیز قادر-بەنووسراوی 147 لە 9\7\1988
- شەونەم محمد صالح لەدایكبووی 1973- سورداش-بەنووسراوی 147 لە 9\7\1988
- كراس حسین عبداڵلە لەدایكبووی 1928- تیلەكۆ-بەنووسراوی ژمارە151 لە 11\7\1988
- احمد مستەفا خونچە لەدایكبووی1928- چەمچماڵ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 151لە 11\7\1988
- غیدان احمد محمود لە دایكبووی 1932- نۆجوڵ- بە نووسراوی نهێنی ژمارە151 لە 11\7\1988
- قادر محمد محمود لەدایكبووی 1985- تیلەكۆ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە151 لە11\7\1988
- صابر حسن عبداللە لە دایكبووی 1925- خلیفان –بەنووسراوینهێنی ژمارە154 لە13\7\1988
- صابر حمە صالح لە دایكبووی 1938- سەنگاو-بەنووسراوی نهێنی ژمارە154لە13\7\1988
- صالح نصراللە علی لە دایكبووی1938- تیلەكۆ -بەنووسراوی نهێنی ژمارە200لە 26\8\1988
- عەباس محمود احمد لە دایكبووی 1908- سەر قەڵا-بەنووسراوی نهێنی ژمارە200 لە26\8\1988
- ئاكۆ بكر محمد لە دایكبووی1987- تیلەكۆ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 200 لە 26\8\1988
- عایشە احمد رسول لە دایكبووی 1918- قرەداغ-بەنووسراوی ژمارە 200 لە 26\8\1988
- خانم سلیمان قادر لە دایكبووی 1908- سەنگاو- بەنووسراوی ژمارە 205 لە 28\8\1988
- حبیبە احمد چینە لەدایكبووی1913- قادر كەرەم-بەنووسراوی 205 لە 28\8\1988
- سبایە ابراهیم عبدالقادر لەدایكبووی 1988- سەرقەڵا-بەنووسراوی 205 لە 28\8\1988
- عمر یان حمد محمد رەزا لەدایكبووی 1928- اغجلر/چمچمال-بەنووسراوی 222 لە 18\9\1988
- علی سەمین بارام لەدایكبووی 1908- شیروان/كەلار-بەنووسراوی 222 لە 18\9\1988
- ئاسكە عبدالمحمد عزیز لەدایكبووی 1963- هەڵبجە-بەنووسراوی 222 لە 18\9\1988
- بەهیە علی عبداللە لەدایكبووی 1932- چەمچەماڵ-بەنووسراوی ژمارە222 لە 18\9\1988
- علی سمیر بەهرام لەدایكبووی1908- كلار-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222لە 18\9\1988
- ئاسكە عبدالمحمد عزیز لە دایكبووی 1963- هەڵەبجە- بە نووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- بەهیە علی عبداللە لەدایكبووی 1932- تیلەكۆ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- صالح محمود علی لە دایكبووی 1964- هەڵەبجە –بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- سلمی عبدالرحمن مستەفا لە دایكبووی 1962- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- سەردار حمە صالح حمە لە دایكبووی 1985- سەرقەڵای كفری-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- علی قادر اسكندر لە دایكبووی 1928-توێڵە/ هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- شادیە محمد عوسمان لە دایكبووی 1984-بیارە/ هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- ناسكە صالح علی لە دایكبووی 1942- سەرچنار/سلیمانی-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- علی سمین بهرام لە دایكبووی 1928- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە216 لە10\9\1988
- محمد حفید یان سعید فتاح لە دایكبووی 1927- نوجول/دوز-بەنووسراوی نهێنی ژمارە224 لە19\9\1988
- مغدید هەمزە حمد لە دایكبووی 1924- خلیفان دیانا-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- سوسن سعید لەتیف لە دایكبووی 1933- تیلكو/كەلار-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- سرباز نادی حمد لە دایكبووی 1982- سەرچناری كفری-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- نارنج حسن فتاح لە دایكبووی 1923- تیلكو/كەلار -بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- جبار اسماعیل رەحیم لە دایكبووی1987- كلار -بەنووسراوی نهێنی ژمارە222لە 18\9\1988
- سلمی حمەصالح قادر لە دایكبووی 1948- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- عایشە حیدر رشیدلە دایكبووی1958- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222 لە 18\9\1988
- بەهیە محمد صالح لە دایكبووی 1928- چەمچەماڵ-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222 لە 18\9\1988
- عایشە حسین باباحسن لە دایكبووی 1908- چەمچەماڵ – بەنووسراوی نهێنی ژمارە 216 لە 10\9\1988
- سەعید محمود حسن لەدایكبووی1923- چەمچەماڵ -بەنووسراوی نهێنی 216 لە 10\9 \1988
- محمد عبدالرحمن سەعید لەدایكبووی1918- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی 216 لە 10\9\1988
- حەلاوە صابر محمد لەدایكبووی 1913- كەلار-بەنووسراوی 222 لە 18\9\1988
- اللەكەریم سید احمد عزیز لەدایكبووی 1926- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی 222 لە 18\9\1988
- نارنج حسن محمد صالح لەدایكبووی 1942- كەلار-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە 18\9\1988
- نەبەز یاوەر محمد لەدایكبووی 1983- كفری-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222لە 18\9\1988
- كویستان حمەخان قادر لەدایكبووی 1980- هەڵەبجە- بە نووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- نازنین عوسمان روستم لەدایكبووی 1958- كفری-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- اكبر احمد علی شەریف لە دایكبووی 1986- هەڵەبجە –بەنووسراوینهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- هونەر عومەر احمد لە دایكبووی 1984- كلار-بەنووسراوینهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- ئامینە كریم سعداللە لە دایكبووی 1938- كلار -بەنووسراوی نهێنی ژمارە222لە 18\9\1988
- شیلان فایق صالح لە دایكبووی1980- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە18\9\1988
- شیوە فایق صالح لە دایكبووی 1984- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222 لە 18\9\1988
- ئەحمەد عبدالرحمن لە دایكبووی 1933- دوز-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222 لە 18\9\1988
- ئەحمەد كافی پیروز لە دایكبووی 1913- كلار – بەنووسراوی نهێنی ژمارە 222 لە 18\9\1988
- وریا علی فەتاح لەدایكبووی1986- كلار-بەنووسراوی 222 لە 18\9 \1988
- ئەكرم محمود مستەفا لەدایكبووی1955- هەڵەبجە-بەنووسراوی نهێنی 222 لە18\9\1988
- موسی سعید لەتیف لەدایكبووی 1933- كەلار-بەنووسراوی نهێنی 222 لە 18\9\1988
- فازیل عومەر رسول لەدایكبووی 1945- چەمچەماڵ-بەنووسراوی نهێنی 222 لە 18\9\1988
- علی ئەسعد محمد لەدایكبووی 1928- كەلار-بەنووسراوی نهێنی ژمارە222 لە 18\9\1988
- جیلان مستەفا بابااللە لە دایكبووی 1900-چەمچەمال-لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 7\5\1988
- محمد سلیمان شاویس لە دایكبووی 1910-ناحیەی باوەنور – لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 7\5\1988
- فرج عزیز سید مراد لە دایكبووی 1910-كلار\تیلكو- لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 8\5\1988
- تمینە مەعروف لە دایكبووی 1900-دوز – لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 8\5\1988
- رشید كەریم قادر لە دایكبووی 1900-كلار – لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 9\5\1988
- سلما شریف محمد لە دایكبووی 1900- چەمچەمال\سنگاو – لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 14\5\1988
- فەتاح حمە امین لە دایكبووی 1912-كەركوك\شوان – لەسەر داوای ئەفسەری ئەمنی قەڵای سەلمان لە 14\5\1988
- دڵپاك رشید علی لە دایكبووی 1986-دوز\ نوجول – بەنووسراوی نهێنی ژمارە78 لە 19\5\1988
- احمد عبدالرحمن احمد لە دایكبووی 1900-چمچمال – بەنووسراوی نهێنی ژمارە80 لە 21\5\1988
- حسنە حمە امین سیدە لە دایكبووی 1900-كلار \ باوەنور – بەنووسراوی نهێنی ژمارە84 لە 21\5\1988
- محمد احمد رسول لە دایكبووی 1900- چمچمال\ اغجلر- بەنووسراوی نهێنی ژمارە84 لە 21\5\1988
- محمد شفیق توفیق لە دایكبووی 1910- كەركوك- بەنووسراوی نهێنی ژمارە86 لە 23\5\1988
- حسن امین محمود لە دایكبووی 1918- كلار- بەنووسراوی نهێنی ژمارە86 لە 23\5\1988
- زبیدە جوهر ابراهیم لە دایكبووی 1917- سنگاو- بەنووسراوی نهێنی ژمارە90 لە 29\5\1988
- امینە نادر قادر لە دایكبووی 1917-سنگاو -بەنووسراوی نهێنی ژمارە90 لە 29\5\1988
- جبار توفیق علی لە دایكبووی 1925- كلار \تیلكو- بەنووسراوی نهێنی ژمارە91 لە 31\5\1988
- احمد محمد نادر لە دایكبووی 1913- كلار- بەنووسراوی نهێنی ژمارە91 لە 31\5\1988
- شمسە رستم فارس لە دایكبووی 1925- كلار\باوەنور- بەنووسراوی نهێنی ژمارە95 لە 31\5\1988
- اومیت ابراهیم محمود لە دایكبووی 1987- كلار \تیلكو- بەنووسراوی نهێنی ژمارە97 لە 2\6\1988
- نرمە سعید كەریم لە دایكبووی 1986- دوز \ نوجول- بەنووسراوی نهێنی ژمارە97 لە 2\6\1988
- سردار جلال خورشید لە دایكبووی 1986- كفری \سەر قەڵا- بەنووسراوی نهێنی ژمارە98 لە 4\6\1988
- رابیعە عوسمان عزیز لە دایكبووی 1929- چمچمال \اغجلر- بەنووسراوی نهێنی ژمارە99 لە 4\6\1988
- عزیز رسول زوزب لە دایكبووی 1900- دوكان \ سورداش- بەنووسراوی نهێنی ژمارە99 لە 4\6\1988
- ریبوار نجم الدین شهاب محی الدین لە دایكبووی 1986-چمچمال \قادركرم- بەنووسراوی نهێنی ژمارە100 لە 5\6\1988
- محمد ستار محمود لە دایكبووی 1983- كلار \تیلكو- بەنووسراوی نهێنی ژمارە102 لە 5\6\1988
- كەوان تاهیر جوهر لە دایكبووی 1986- دوز \ نوجول- بەنووسراوی نهێنی ژمارە102 لە 5\6\1988
- حمید مولود سعید لە دایكبووی 1918- چمچمال اغجلر- بەنووسراوی نهێنی ژمارە102 لە 5\6\1988
- جوهر بابا رحیم لە دایكبووی 1986- دوز \ نوجول – بەنووسراوی ژ نهێنی مارە104 لە 6\6\1988
- برزان صالح محمد لە دایكبووی 1980- كلار \تیلكو – بەنووسراوی نهێنی ژمارە104 لە 6\6\1988
- حسنە محمد احمد لە دایكبووی 1920- كەركوك- بەنووسراوی نهێنی ژمارە104 لە 6\6\1988
- عبداللە عزیز شاویس لە دایكبووی 1910- كلار\پێباز- بەنووسراوی نهێنی ژمارە104 لە 6\6\1988
- شێوە صالح محمد رشید لە دایكبووی 1987- كلار \تیلكو-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 106 لە7\6\1988
- سلمی توفیق حولان لەدایكبووی 1928-كەركوك-بەنوسراوی نهێنی ژمارە 106 لە 7\6\1988
- مجید محمد محمود لە دایكبووی 1900- كەركوك\لیلان-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 106 لە 7\6\1988
- سوراب ستار محمود لە دایكبووی 1983- كلار \تیلكو -بەنووسراوی نهێنی ژمارە 107 لە9\6\1988
- كاریە ستار محمود لە دایكبووی 1981- كلار \تیلكو -بەنووسراوی نهێنی ژمارە 107 لە 9\6\1988
- فهیمە علی حسین لە دایكبووی 1910- قادركرم-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 109 لە 10\6\1988
- دانا بابا عبداللە لە دایكبووی 1988- چمچمال-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 109 لە 10\6\1988
- شێوە محمد والی لە دایكبووی 1982- كلار \تیلكو -بەنووسراوی نهێنی ژمارە 109 لە10\6\1988
- فتح اللە محمد شریف لە دایكبووی 1985- دوز\نوجول-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 110 لە 12\6\1988
- خدیجە عبدالكریم قازی لە دایكبووی 1918-چمچمال\سنگاو-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 110 لە12\6\1988
- حمە حسن محمد خان لە دایكبووی 1928-كلار\تیلكو-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 110لە12\6\1988
- مرجان كەریم احمد لە دایكبووی 1928-كلار\تیلكو-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 110لە12\6\1988
- توفیق محمدعلیامین لەدایكبووی1933-كەركوك\التون كۆپری-بەنووسراوی نهێنیژمارە 116لە14\6\1988
- ولی حمید محمد لە دایكبووی 1928-دوز\نوجول-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 116لە14\6\1988
- صالح سلیمان محمود لە دایكبووی 1929-چمچمال-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 116لە14\6\1988
- خلیل احمد رشید لە دایكبووی 1986-دوز\نوجول-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 116لە14\6\1988
- امینە نادر قادر لە دایكبووی 1917-سنگاو-بەنووسراوی نهێنی ژمارە 110لە12\6\1988
تێبینی:
- لەكاتی نووسینەوەی ناوەكان بەشێكیان بەباشی ناخویندرێتەوە ئەگەری ئەوە هەیە هەڵەی تێدا بێت هیوادارم كەسوكاری قوربانیان لە راستكردنەوەی لەگەڵ ناسینەوەیان هاوكارم بن و لە رێگای ئەم ژمارە مۆبایل و ئیمیلە ئاگادارم بكەنەوە.
Mobile: +9647504476704
Email:adalatanfal@yahoo.com
2.بریارم داوە ئەم بەڵگەنامانە لە بەرژەوەندی كەسوكاری قوربانیانی جینۆسایدی ئەنفال و هەڵەبجە بە تەنسیق لەگەڵ وەزارەتی شەهیدان وكاروباری ئەنفالكراوەكان ،بەرێوەبەرایەتی زیندانییە سیاسیەكان بەمەبەستی مشمول بوونیان بە یاسای مووچە و ئیمتیازاتی زیندانییە سیاسیەكان بكار بێنم تاكو ئیستاش كۆبۆنەوەیەكەم بە ئامادەبوونی نوینەرانی كەسوكاری قوربانیان لە گەرمیان و بەرێوەبەری زیندانییە سیاسیەكان ئەنجام داوە.
