سه‌ردێره‌كان
- تاوانی ئەنفال و زیانە کلتوورییەکانی کورد لەکوردستانی باشوردا. هۆمەر محەمەد
- ڕۆڵی سینەما لە پاراستنی یادەوەری ئەنفالدا – وانەیەک لە هۆڵۆکۆستەوە
- سەرنجێک لەسەر دەرکەوتنی (بەراء) هۆمەر محەمەد
- الإجرام بصيغته القانونية 2 جريمة إسقاط الجنسية والترحيل – قرار (٦٦٦)
- دیسانەوە دۆسێی ١٨ کچە فرۆشراوەکە لەنێوان ساختە و ڕاستیدا. هەڵوەستەیەک لەسەر قسەکانی کاک شۆڕش حاجی
ئه‌نفال و بۆفێى هۆتێله‌كان و شتى تریش
anfalstan – سلێمانى: چى له‌وه ئه‌سته‌متره مرۆڤ شه‌ق له‌به‌هاى مرۆڤانه‌ى خۆى هه‌ڵدو به‌گه‌ده‌ى بیربكاته‌وه ؟! گه‌مژه‌یى له‌وه زیاتر ده‌بىَ چى بىَ تۆ كه‌سێك به‌گیرفانى به‌تاڵه‌وه به سودمه‌ند “مستفید” بزانى ؟
ئه‌ندامێتیم له‌لیژنه‌ى ئاماده‌كارى كۆنگره‌ى به‌جینۆساید ناساندنى جیهان له‌هه‌ولێر، زۆر رِاستى خۆیان بۆ خستمه سه‌رگازى پشت، گه‌لێك خۆ به‌پاڵه‌وانزانم به‌كڵۆڵى بینى، زۆرخه‌ڵكى مه‌ردو نه‌فس به‌رزیشم به‌په‌راوێز خراوى ناسى.
مرۆڤى ته‌ندروست:
جوانترین خه‌سڵه‌تى مرۆڤى مه‌ردو ته‌ندروست، ئه‌وه‌یه هه‌میشه له‌زه‌ت له‌ئاسوده‌یى كه‌سانى تر ده‌كات، هه‌ست ده‌كات له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كى ته‌ندروستدا ژیان جوانتروبه‌نرختره، وه‌لى به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه هه‌ر رِاسته، مرۆڤى خۆپه‌رستو ناته‌ندروست، هه‌میشه له‌گێلێتىو غرورى خۆیدا ده‌تلێته‌وه‌و له‌زه‌ت له‌شكاندنى خه‌ڵك ده‌بینىَ، كۆمه‌ڵگه چه‌واشه ده‌كاو تۆووى دودڵىو نائومیدى بڵاوده‌كاته‌وه، خه‌ڵكانێك چه‌واشه ده‌كات، كه گوێى بۆده‌گرنو ئه‌وانه‌ش دردۆنگ ده‌كات كه نایانه‌وه‌ێت به‌گرگنى بژین، نه‌ك هه‌رئه‌وه‌نده به‌ڵكو له‌زه‌ت له شكاندنى خۆى ده‌بینىَ، چما گێلێتى چیه؟ كه‌سانێك وا بزانن، به‌شكاندنو ناشرینكردنى خه‌ڵكانى دى، وێنه‌یه‌كى جوان بۆ خۆیان داده‌تاشن، ئه‌مه بێهوده‌یه چونكه كه‌س به‌ناشرینكردنى وێنه‌ى ئه‌وى دى جوانى به‌ده‌ست ناهێنىَ، ئه‌وجۆره‌كه‌سانه غافڵن له‌و رِاستیه‌ى چه‌نده به‌به‌د كاریه‌وه خه‌ریكبى، هێنده له جوانیه‌كان دوره‌و ساته‌كانى مه‌ردایه‌تى ده‌دۆرِێنىَ . له‌مێژه وه‌ڵامى ئه‌و پرسیاره‌م وه‌رگرتووه‌ته‌وه مرۆڤ، كه‌به‌هاى خۆى نه‌ویست، چۆن داواى لێده‌كرێت به‌هاى ئه‌وى ترى بوىَ..؟ یه‌كێك خه‌سڵه‌ته ئینسانیه‌كانى لاوازبىَ..چۆن ئاینده‌ى پێبنیات ده‌نرێته‌وه ؟ نه‌خێر دواجار هه‌ر مرۆڤه گرگنه‌كه‌یه شایانى لێبوردنه، كه‌سى ئازاو دامه‌زراو، گوناه ناكات تا پێویستى به‌لێبوردن بێت.
بازرگانه‌كانى ئه‌نفال:
بازرگانه‌كانى ئه‌نفال، ئه‌وانه‌ى له‌سه‌رمێزى بۆ فییه‌ى هۆتێله‌كان نه‌بىَ ئه‌نفالیان بیرناكه‌وێته‌وه‌و سه‌لیقه‌ى قسه‌كردنیان نیه، ته‌نها قسه‌ى موجهزو حازر به‌ده‌ستى ناو كتێبه‌كانیان له‌هه‌گبه‌دایه، بێئه‌وه‌ى له‌نزیكه‌وه ژیانى مه‌ینه‌تبارى قوربانیانى ئه‌نفالو بریندارانى چه‌كى كیمیاوى بزاننو ئه‌م غه‌دره میوانى ساته‌وه‌ختێكى بیركردنه‌وه‌یان بێت، باش ده‌زانم ئه‌وان خۆشیان ده‌رهاویشته‌ى ئه‌و واقیعه تاڵه‌ن كه ئه‌نفال خستویه‌تیه‌وه،ئه‌و خۆپه‌رستیه‌ى ئه‌وانیش هه‌ر به‌رهه‌مى ئه‌نفاله، چونكه تاوانى ئه‌نفال هه‌ر گوند رِوخاندنو كۆمه‌ڵكوژى لێنه‌كه‌وته‌وه، به‌ڵكو له‌دواى خۆى دنیایه‌ك كاریگه‌رى ترسناكیشى به‌جێهێشت، له‌شكرێك مرۆڤى شكستخواردووى فرێدایه ناو كۆمه‌ڵگه‌وه، ئه‌وكه‌سانه‌ى ئه‌مرِۆ به ئیزدواجییه‌تێكى ناشرینه‌وه ده‌یانبینین له‌سه‌رمێزى هۆتیلو بارِه‌كان به‌ده‌م یه‌كتردا ده‌تریقێنه‌وه‌و له‌پشته‌وه‌ش بۆسه بۆ یه‌كتر ده‌نێنه‌وه‌و ده‌یانه‌وێت ملى یه‌كتربشكێننو گورزى دڵرِه‌قانه له‌یه‌كتر بووه شێنن، به‌رهه‌مى ئه‌و گه‌نده‌ڵییه‌ن كه‌ده‌سه‌ڵاتى كوردى خستوویه‌تیه‌وه‌و ئه‌وجۆره‌كه‌سانه‌ى له‌سه‌ر راهێناوه‌و په‌روه‌رده‌ى كردوون، ئه‌وانه ده‌یانه‌وىَ كاركردن بۆ ئه‌نفالیش گه‌نده‌ڵ بكه‌نو ئه‌و كه‌سانه‌ش ناشرین بكه‌ن كه‌به‌رِاستى له‌خزمه‌تى ناساندنى ئه‌وتاوانه‌دان و به‌خه‌مێكى زۆره‌وه سه‌رِقاڵى دۆسێى ئه‌نفالن، له‌كاتى بۆنه‌و كۆنگره‌كان له‌پێناوى خۆبردنه پێشه‌وه‌دا،ئاماده‌ن هه‌موو به‌هایه‌ك بدۆرِین، هه‌ڵاواردن به‌شێكه له‌ئه‌خلاقیاتو بیركردنه‌وه‌یان، كه‌چى بۆ داكۆكى له‌قوربانیان له‌ریزى دواى دواوه خنه‌خنیانه..!؟ بێگومان دوره‌په‌ریزى له‌وجۆره خه‌ڵكانه‌و ئیدانه‌كردنى ره‌فتارو گفتاریان ئه‌گه‌رچى باجى ده‌وىَ، به‌ڵام ئه‌ركى هه‌موو ئه‌وكه‌سانه‌یه كه‌ده‌یانه‌وێت بازرگانى به ئه‌نفاله‌وه نه‌كه‌ن، كه ده‌ڵێم باجى ده‌وێت، مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه بلێم : هه‌ر هیچ نه‌بىَ ده‌كه‌ویته به‌رتانه‌و تۆمه‌تو بوختانه كانیانه‌وه، ده‌كه‌ویته ناو بۆسه‌یه‌كه‌وه كه ملشكاندنو كه‌رامه‌تشكاندنى تیدایه.
ره‌نگه جوان نه‌بىَ باس له‌ماندووبونى خۆم بكه‌م، به‌ڵام مافى خۆمه، قسه‌یه‌ك له‌هه‌ندێك ناهه‌قى بكه‌م، كه‌ده‌رهه‌قم كراوه‌و تا هه‌نوكه‌ش ده‌كرێت، ئه‌گه‌رچى كه‌سانێك هه‌ر ئه‌وه‌نده‌یان له‌باردابىَ چاو له‌و هه‌موو ماندووبونه‌ى من بنوقێننو به‌ویژدانى مردووه‌وه تۆمه‌تم بخه‌نه پاڵ، ره‌نگه فه‌رامۆشكردنیان باشترین وه‌ڵام بێت، به‌ڵام كاتێك ده‌بینى بێده‌نگى زمانێك نیه هه‌موو كه‌س لێى تێبگات ناچارى به‌ده‌نگبێت، ده‌نا ئه‌و كه‌سانه ئه‌گه‌ر هه‌موو تواناو سه‌لیقه‌ى تێگه‌یشتنیان ئه‌وه‌نده بێت پێم بڵێن: ” ئه‌و كه‌هیچ كه‌سى ئه‌نفال نه‌كرابىَ چ كارى به‌ئه‌نفال هه‌یه؟ به‌خوا به‌خۆرِایى خۆى مه‌شغوڵكردووه ؟ نا بابه ئه‌ویش موسته‌فیده، ئه‌رىَ پێمناڵین به‌چى ده‌ژى ؟ پیاوى پارتیه، نه‌خێر نه‌تزانى پیاوى یه‌كێتى یه، ناپه‌كه‌كه‌یه، ده‌ى جاده‌كه‌ى ته‌خته) هه‌موو ئه‌م قسه بێبناغه‌و ساردو سوكانه خاوه‌نیان هه‌یه‌و قسه‌ى خۆیان ده‌ناسنه‌وه، ” كابرا گوته‌نى كاكه فیكه‌ى خۆم ده‌وناسمه‌وه ” له‌دواى هه‌موو ئه‌وانه‌شه‌وه هێشتا دڵیان ئاو نه‌خواته‌وه‌و پلان گێرِى بگاته رِاده‌یه‌ك، ئه‌وكاته‌ى ناوى چالاكوانه‌كانى بوارى ئه‌نفالیان پۆلێن كردبوو، بۆ كۆنگره‌كه‌ى نه‌جه‌ف وایان له پیاوێكى ده‌سه‌ڵاتدار گه‌یاندبوو به‌وپه‌رِى حقده‌وه خه‌تێك به‌سه‌ر ناوه‌كه‌مدا بهێنىَ !! وه‌لى هه‌ر بۆ من نا به‌ڵكو بۆ زۆركه‌س ئاشكرایه ئه‌و كه‌سانه كوێیان دێشىَ، ئه‌وان ده‌زانن من ” كاسبیه‌كه‌یانم هه‌رزانكردووه” چونكه ته‌نده‌رم بۆ ئه‌نفال لێنه‌داوه‌و كارى من بۆ ئه‌نفال (تیجارى ) نیه، به‌ڵكو خۆبه‌خشانه‌یه‌و وه‌كو ئه‌وانه به‌رپرسێك رِاى نه‌سپاردووم ئه‌و ئه‌ركه بكێشم، ویژدانى خۆم نه‌بىَ، گورگى سه‌رشاشه‌ى تیڤیه‌كانى ده‌سه‌ڵاتو كورِى پشت كیبۆردى كۆمپیوته‌روئه‌نته‌رنێتیش نیم . خۆم ده‌ناسمو ئه‌وجۆره كه‌سانه‌ش باش ده‌ناسم .
له‌دواى كۆنگره‌ى به‌جیهان ناساندنى جینۆساید – هه‌ولێره‌وه ئه‌گه‌رچى هه‌ڵویستم رِونو ئاشكرابوو، كه‌چى بوختانو قسه‌ى بێبناغه، چاوچنۆكىو ئێره‌یىو دڵپیسى رِه‌فتار گه‌لێكن، هه‌تا ئێستا له‌دژى به‌نده له‌گه‌رِدایه.
ناچارم لێره‌وه رِاستیه‌ك باس بكه‌م كه‌به‌نیاز نه‌بووم باسى بكه‌م، به‌ڵام ئه‌وانه‌ى لیك به‌ده‌میاندا دێته خوارىَو له‌وه‌همى ئه‌وه‌دان كه ئێمه پاره‌یه‌كى مفتو خه‌یاڵیمان له‌و كۆنگره‌یه وه‌رگرتووه، ناچارى باسكردنیان كردم خۆزگه ئه‌ندامانى لیژنه به‌قسه‌یان ده‌كردمو ئه‌وانه‌شیان ده‌هێنایه لیژنه‌ى ئاماده‌كار، ته‌نها بۆ ئه‌وه‌ى به‌ده‌ردى من بچونایه‌و له‌رێگاى هه‌ولێر به‌پاره‌ى خۆیان هاتوچۆیان كردبایه‌و گه‌رماى ته‌موزیان وه‌به‌ركه‌وتایه.. له‌راستیدا هه‌تا عه‌یامێك خه‌رجى خواردنو رِێگاشمان نه‌درایه‌وه..
ئه‌وكه‌سانه باش ده‌زانن كه تاكه‌كه‌س بووم له‌ئه‌ندامانى ئه‌و كۆنگره‌یه له‌سه‌رحسابى خۆم هاتوومو چووم، ئه‌ندامانى ترئه‌گه‌ر به‌ئیفادیش نه‌هاتبن، بۆ كۆبوونه‌وه‌كانى لیژنه، ئه‌وا به ئۆتۆمبیلى وه‌زاره‌تێك یان به‌رێوه‌به‌رایه‌تیه‌ك یان ده‌زگایه‌ك هاتووچۆیان كردووه، ماڵیان ئاوابىَ له‌به‌ر گرانى به‌نزینو هاتوچۆ كه‌ئه‌وكاته (بیكار بووم) به‌تایبه‌تى له‌گه‌ڵ كاك سه‌ردار عبدالله‌و كاك عارف قوربانى چه‌ندجارێك چووم بۆ هه‌ولێرو هاتوومه‌ته‌وه. لێره‌وه سوپاس گوزاریانم، به‌هه‌رحاڵ ئه‌مه حه‌قیقه‌ته‌كه‌یه‌و مژده‌ى منیشه بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ى به‌چاوچنۆكیه‌وه تۆمه‌تمان ده‌خه‌نه پاڵو پێیانوایه پاره‌یه‌كى مفتمان له‌و كۆنگره‌یه وه‌رگرتووه، ئیتر كامیان بروا ناكات بابه ده‌ردى ئێره‌یى خۆیه‌وه بتلێته‌وه، هیوادارم كه‌س دڵپیسىو ئێره‌یى زه‌فه‌رى پێنه‌باو له‌په‌تاى ئه‌و نه‌خۆشیانه به دووربىَ، چونكه مرۆڤ ئه‌گه‌ر بشمرىَ له‌پێناوى خۆشه‌ویستیدا بمرىَ جوانتره، له‌وه‌ى په‌تاى خۆپه‌رستىو چاوچنۆكى بیكوژىَ.
كۆنگره‌ى نه‌جه‌فو دڵره‌قىو هه‌ڵاواردن:
گه‌مژه‌یى له‌وه زیاتر ده‌بێت چى بێت، خۆت به‌وه‌وه بابده‌یت ئه‌و بانگكراوه بۆ كۆنگره‌ى نه‌جه‌فو یه‌كێكى تر بشتگوىَ خراوه، ئاخر ده‌بێت چونه سه‌ر ئێسكوپروسكى بێگوناهترین مه‌خلوق كه ئه‌نفالكراوه‌كانن، هه‌موو هه‌سته‌وه‌ره ئینسانیه‌كانت بۆ بگێرِێته‌وه‌و له‌هه‌ربه‌دكارىو ره‌فتارێكى دلره‌قانه دورت بخاته‌وه، چونكه ئه‌مانه خه‌سڵه‌تى به‌عس بوون، ئه‌وكه‌سانه‌ى پلانیان گێرابوو له‌هه‌ڵاواردنم هه‌ر ئه‌وكه‌سانه‌بوون كه‌داكۆكییه‌كى زۆرم لێكردبوون، بۆئه‌وه‌ى بێنه لیژنه‌ى ئاماده‌كارى كۆنگره‌ى هه‌ولێره‌وه ، چونكه هه‌ندێكیان ته‌شه‌بوزیان به وه‌زیرى ئه‌وساى شه‌هیدانیش كردبوو، ته‌نانه‌ت كه‌هه‌لوێستى منیان بیستبووه‌وه هاتنه ماله‌وه‌و سوپاسیانكردم، به‌ڵام كه زانیان بىَ سوده، به‌داوه‌تێكیش كرِه‌یان ده‌كردو سه‌رئه‌نجام گه‌لێك مه‌منونى حازرى بوون، ئه‌مه له‌كاتێكدابوو هه‌ره‌شه‌ى ئه‌وه‌یان ده‌كرد ئه‌گه‌ر ئه‌ندامى لیژنه‌ى باڵاولیژنه‌ى ئاماده‌كارنه‌بن ئه‌وا له‌گه‌رمیان كۆنگره‌یه‌ك له‌هه‌مان كاتو ساتدا ده‌گرن، ( به‌ڵام بىَ بۆفێى هۆتێله‌كان) .
ئیتر له‌كۆنگره‌ى نه‌جه‌فیش ده‌ستى گه‌لێك كه‌سیان ماچكردبوو، له‌وانه ئه‌و ئه‌ندامانه‌ى رێگربوون بێنه كۆنگره‌ى هه‌ولێر. ” كۆنگره‌یه‌ك به‌ده‌ست ماچكردن بێت سندانم لێدا ” ئه‌گه‌ر وه‌كومیوانیش بچم، من چ باكم به‌وه‌یه كه بانگ نه‌كراوم بۆ كۆنگره‌ى نه‌جه‌ف، هه‌تا ئه‌و كه‌سانه فیشكه‌ى سمێڵیان بێت ؟ ئه‌مه چ سوكایه‌تیه‌كه به خۆیانو به ئه‌نفالكراوه‌كانیش ؟ سه‌ر به‌رزم به‌وه‌ى به‌ته‌له‌فۆن كه‌سم هه‌راسان نه‌كردووه‌و ده‌ستى كه‌سیشم ماچ نه‌كردووه تا بیتاقه‌ى داوه‌تم بۆ مسۆگه‌ر بكرێت، چێژ له‌چى ده‌بینن؟ له‌وه‌ى له‌بیابانى نه‌جه‌ف به‌سه‌ر ئێسكو پروسكى قوربانیانه‌وه له‌كه‌یفو سه‌فادابوون..!؟ رِه‌نگه باشترین وه‌ڵامى من ته‌نها ئه‌و بروانامه‌یه بێت كه له‌و رۆژه‌دا له‌شێخ وه‌سانان به‌خشیمه ده‌رچووانى خولێكى ترى فێربوونى كۆمپیوته‌ر.
خۆ ئه‌گه‌ر شه‌رمێك لێره‌دا هه‌بىَ، هه‌رگیز من ناگرێته‌وه به‌ڵكو ئه‌و كه‌سانه ده‌گرێته‌وه كه بۆنه‌یه‌كى ئاوا ده‌كه‌نه هۆكارى كه‌یفو سه‌فو هه‌ڵاواردنو خۆبادان به‌سه‌ر ئه‌وانى دییه‌وه؟.
ئه‌وانه‌ى به‌وه كه‌یفخۆش بوون من بانگهێشت نه‌كراوم بۆ كۆنگره‌ى نه‌جه‌ف، هه‌ر له‌خۆشیدابن. راستی من ئه‌وه‌نده گرنگى به مردووه‌كان ناده‌م ، به‌ڵكو خه‌مى من خه‌مى زیندووه‌كانه كارى من له شێخ وه‌سانانو بالیسانو سێوسێنان، یان له‌گۆپته‌په‌و عه‌سكه‌رو گه‌رمیانه، ساڵنامه‌ى ئه‌نفالستان ناسنامه‌ى منه نه‌ك، فرِوفیشاڵى ناو هۆتیله‌كان. چما كه‌ى قسه‌ى پیاوى بوده‌ڵه‌و گرگن زه‌فه‌رى به‌ئه‌نفالستان هێناوه. هه‌تا بانگهێشت نه‌كردنى بۆ كۆنگره‌ى نه‌جه‌ف ببێته مه‌سه‌له‌یه‌ك ؟ ژیانو سه‌لامه‌تى بریندارانى چه‌كى كیمیاوى ” له‌هه‌ڵه‌بجه‌و شَێخ وه‌سانان ” گرنگتره یان كۆنگره‌و مۆنگره.؟ بۆیه له‌ناخى دڵمه‌وه به‌زه‌یم به‌وكه‌سانه‌دا دێته‌وه، رِقم له‌خۆیان نیه رِقم له ره‌فتاریانه. ئیدى كىَ جرِتم بۆلێده‌داو پێكه‌نینى به‌عقڵم دێت خودا هیدایه‌تى بدات، وه‌نه‌بىَ دواكه‌وتووانه دژى كۆنگره‌و هۆتیلو خۆشیه‌كان بم، نا منیش پێمخۆشه خواردنى بۆ فیه‌كانیان بنۆشم، به‌ڵام له‌سه‌رحسابى خه‌ڵكێكى تروهه‌ڵاواردنى ئه‌وى ترنا، به‌ته‌نیشت ئازارى برینداره‌كانى چه‌كى كیمیاوى هه‌ڵه‌بجه‌و شێخ وه‌سانانو بالیسانه‌وه نا.
عومه‌ر محه‌ممه‌د
